Giới thiệu chung về VN30-Index

Chỉ số VN-Index và VN30-Index là 2 chỉ số được nhiều nhà đầu tư quan tâm trên thị trường tài chính. Nếu các nhà đầu tư muốn tham gia vào thị trường chứng khoán, họ bắt buộc phải nắm rõ khái niệm của 2 thuật ngữ này để có thể đưa ra các quyết định đúng đắn nhất.

Khái niệm VN-Index

Chỉ số VN-Index là gì?

Chỉ số VN Index là chỉ số hàng đầu của HOSE kể từ khi sàn giao dịch bắt đầu hoạt động, đại diện cho tất cả các cổ phiếu niêm yết và giao dịch trên HOSE. Chỉ số này được tính bằng phương pháp trọng số giá trị thị trường dựa trên sự thống trị của từng cổ phiếu được sử dụng.

Giá trị cơ bản ban đầu của VN-index là 100 điểm và thị trường mở cửa lần đầu tiên vào ngày 28/7/2000.

Công thức tính chỉ số VN-Index

VN index được tính theo công thức sau:

VN Index = (vốn hóa hiện tại của cổ phiếu niêm yết/tổng giá trị cổ phiếu cơ sở niêm yết) x 100

Chỉ số được tính toán và thay đổi trong thời gian giao dịch. Trong quá trình này, những thay đổi về giá cổ phiếu sẽ làm thay đổi giá trị chỉ số, đồng thời được so sánh tăng giảm theo % so với phiên giao dịch trước đó. Ngoài ra, một số yếu tố khác làm thay đổi cơ cấu cổ phiếu niêm yết là việc thêm, bớt cổ phiếu giao dịch trong cơ cấu tính toán. Điều này tạo ra sự gián đoạn chỉ số và thay đổi các tiêu chí để xác định mức trung bình của thị trường đối với trọng số và ước số. Do đó, mẫu số của công thức số mũ ở trên nên được điều chỉnh để duy trì tính liên tục mong muốn của số mũ.

Theo Quy chế xây dựng và quản lý chỉ số HOSE phiên bản 3.0 của HoSE cập nhật tháng 11/2020, các chỉ số (bao gồm VN Index, VN30 Index, VN Midcap và VN100) được điều chỉnh theo vốn hóa thả nổi.

Chỉ số = Giới hạn thị trường hiện tại / Số chia

Vì vậy:

CMV - Giới hạn thị trường hiện tại được tính theo công thức sau:

• i = 1, 2, 3, ..n

• n: số cổ phiếu trong rổ chỉ số

• pi: Giá cổ phiếu i tại thời điểm tính toán

• si: Số lượng cổ phiếu đã phát hành của cổ phiếu i tại thời điểm tính toán

• fi: số lượng cổ phiếu i được làm tròn trong rổ chỉ số tại thời điểm tính toán

• ci: Cap Rate Limit (chỉ báo này nhằm ngăn chặn một cổ phiếu hoặc một nhóm cổ phiếu có liên quan chiếm quá nhiều thị phần vốn hóa thị trường)

Mỗi bộ chỉ số có quy tắc sửa đổi hoặc tính toán riêng đối với các thành phần của công thức.

Trong trường hợp số chia, số chia phải được điều chỉnh nếu giá trị vốn hóa thị trường tăng hoặc giảm do các sự kiện của công ty hoặc thay đổi số lượng cổ phiếu cấu thành thay vì biến động giá thị trường. Nguyên tắc là cân bằng chỉ số trước và sau khi biến động.

Vì vậy:

• Số chia ( Before ) và CMV ( Before ) là số chia và giá trị viết hoa trước khi điều chỉnh.

• Số chia (after) và CMV (after) là số chia và vốn hóa thị trường đã điều chỉnh.

Chỉ số VN30-Index là gì?

Khái niệm

VN30 là chỉ số chứng khoán ra mắt ngày 06/02/2012. Cụ thể, VN30 bao gồm 30 cổ phiếu niêm yết trên HSX. Giá trị của 30 nhóm cổ phiếu này chiếm 4/5 vốn hóa thị trường (tương đương 80%). Đồng thời, 30 nhóm cổ phiếu này chiếm tới 60% khối lượng giao dịch toàn thị trường.

Với sự ra mắt của VN30, nhà đầu tư có thêm lựa chọn. Đồng thời, chỉ số LHQ sẽ tiếp tục được duy trì. Dựa vào VN30, nhà đầu tư có thể tìm thấy những công ty hàng đầu trong một lĩnh vực cụ thể, từ đó nhà đầu tư có được bức tranh rõ nét về xu hướng thị trường và đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn.

VN30 là tập hợp 30 cổ phiếu thuộc chỉ số vốn hóa lớn dựa trên chuỗi chỉ số do Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM công bố. Được giới thiệu từ Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2012. VN30 là chỉ số được gọi tên theo tiêu chuẩn của các chỉ số chứng khoán quốc tế với những tiêu chí khắt khe, xếp hạng các công ty trong rổ. Nhóm cổ phiếu VN30 là nhóm cổ phiếu cao cấp của thị trường chứng khoán Việt Nam với giá trị vốn hóa cao và tính thanh khoản cao. Nhóm cổ phiếu VN30 bao gồm 30 công ty niêm yết, chiếm 80% vốn hóa thị trường. Nhóm các công ty thuộc rổ VN30 có những điểm chung sau:

So với nền tảng chung, nó được đánh giá cao về mặt quản lý nhân sự và vận hành. Tổng lượng giao dịch chứng khoán của các công ty trong rổ VN30 chiếm 60% giao dịch toàn thị trường. Chỉ số vốn hóa thị trường cao và tính thanh khoản cao mang đến cơ hội đầu tư hấp dẫn. Thông tin chung về VN30 bao gồm những điều cơ bản sau:

• Ký hiệu: VN30. Ngày cơ sở (ngày thành lập công ty đầu tiên): 01/02/2009. Giá trị chỉ số cơ sở của VN30 là: 313,34

• Loại chỉ số: chỉ số giá. Số lượng cổ phiếu lẻ đủ điều kiện lựa chọn: 30 cổ phiếu chính và 5 cổ phiếu dự trữ. Số kỳ điều chỉnh trong năm: Hai kỳ điều chỉnh vào tháng 1 và tháng 7 được gọi là bán niên. Ngày thay đổi Thứ 2 tuần thứ 4 của tháng 1 hoặc tháng 7 

• Ngày lấy dữ liệu làm cơ sở xét duyệt danh mục VN30 cho kỳ mới: Tối thiểu 1 tuần kể từ ngày thay đổi cơ cấu danh mục. Khoảng thời gian điều chỉnh số chia và dấu chấm động được điều chỉnh hàng quý trong các tháng 1, 4, 7 và 10. Tần suất tính toán 5 giây/lần.

Quy trình lựa chọn cổ phiếu của chỉ số VN30 

Theo quy định, HSX cố định rổ cổ phiếu VN30 vào ngày thứ Hai của tuần thứ 4 của tháng 1 và tháng 7 hàng năm. Quá trình lựa chọn 30 cổ phiếu như sau.

Bước 1: Sàng lọc vốn hóa

50 cổ phiếu đáp ứng điều kiện tham gia tính chỉ số VN30 được sàng lọc, sắp xếp giảm dần theo giá trị vốn hóa bình quân ngày trong 6 tháng qua không điều chỉnh thả nổi (free float ratio).

Bước 2: Sàng với Free Float

Các cổ phiếu có free float từ 5% trở xuống bị loại khỏi rổ VN30, kể cả khi đứng đầu trong top 50.

Bước 3: Sàng lọc thanh khoản

Tiếp tục tìm kiếm thanh khoản cổ phiếu được sắp xếp theo thứ tự giá trị giao dịch bình quân ngày giảm dần trong 6 tháng qua.

Bước 4: Công bố niêm yết mới VN30

HSX sẽ họp với Ban chỉ số để rà soát lần cuối trước khi công bố rổ chỉ số mới một tuần trước ngày giao dịch rổ chỉ số mới.

Công thức tính chỉ số VN30-Index

Công thức chỉ số VN30

VN30 Index = Vốn hóa hiện tại (CMV) / Vốn hóa cơ sở (BMV)

Tỷ lệ thả nổi (f) = (Số dư KLCP – Số dư KLCP)/Số dư KLCP.

Vì vậy:

CMV là vốn hóa thị trường hiện tại. BMV là hệ số phân chia. Nếu CMV tăng hoặc giảm vì những lý do khác ngoài biến động giá thị trường, thì BMV được điều chỉnh để đảm bảo tính liên tục của chỉ số. Free float là tỷ lệ cổ phiếu có sẵn/tự do chuyển nhượng trên thị trường. Cập nhật rổ cổ phiếu VN30 tháng 7/2021 (HSX công bố)

Đơn vị: Số lượng: 1.000 cổ phần, trị giá 1.000.000.000 (Tỷ đồng)

Ý nghĩa của chỉ số VN30-Index

Biểu thị hiệu suất của các cổ phiếu thanh khoản cao và vốn hóa thị trường

VN30 đại diện cho nhóm cổ phiếu blue chip và đặc biệt hấp dẫn đối với nhà đầu tư dài hạn và nhà đầu tư ngoại hối. Thực tế, VN30 luôn thu hút nhiều sự quan tâm của nhà đầu tư bởi đây là tập hợp cổ phiếu của các công ty lớn, có tài chính ổn định và hoạt động kinh doanh hiệu quả. Chỉ số VN30 thể hiện hiệu quả giao dịch của các cổ phiếu có vốn hóa lớn, thanh khoản cao phù hợp với xu hướng thị trường. Có thể thấy, VN30 là một ví dụ điển hình về những cổ phiếu hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài trung và dài hạn.

Thể hiện các công ty dẫn đầu ngành trong từng lĩnh vực

Cổ phiếu VN30 thông thường có thể nói là cổ phiếu “đại diện” của mỗi ngành. Họ được lựa chọn nghiêm ngặt theo nhiều tiêu chí. Động thái điều chỉnh thả nổi cho thấy hiệu suất nội bộ của công ty so với các công ty khác trong ngành như thế nào. Hoạt động kém hiệu quả dễ bị các công ty tốt cùng ngành đào thải. Đồng thời, sắc đỏ cũng bị loại khỏi rổ VN30. Chỉ số VN30 đại diện cho một nhóm các công ty hàng đầu trong các lĩnh vực tương ứng. Rổ VN30 đòi hỏi các công ty phải dẫn đầu ngành về doanh số, lợi nhuận và thương hiệu. Các công ty kém hiệu quả bị loại khỏi rổ VN30. Do đó, người chơi có thể đánh giá xu hướng thị trường và chọn một khu vực đầu tư phù hợp.

Biểu thị sự quan tâm khối đầu tư vào các lĩnh vực trọng điểm

Chỉ số VN30 đã trải qua nhiều thay đổi kể từ khi ra đời. Các cổ phiếu có dấu hiệu sụt giảm thanh khoản bị loại khỏi nhóm VN30. Điều này chứng tỏ các nhóm đầu tư cổ phiếu đang có xu hướng chuyển sang lĩnh vực khác hoặc nhóm cổ phiếu cùng ngành.  Rổ VN30 liên tục thay đổi thành viên cho thấy một số cổ phiếu kém thanh khoản. Điều này cho thấy sự thay đổi trong xu hướng và sự quan tâm của nhà đầu tư từ ngành này sang ngành khác. Giá cổ phiếu VN30 mang tính dẫn dắt thị trường và thể hiện nhóm ngành dẫn dắt hiện tại, tiềm năng và cơ hội đầu tư. Như bạn thấy, Chỉ số VN30 là chỉ số chính mô tả xu hướng thị trường, tiềm năng và cơ hội đầu tư để người chơi mới đánh giá lựa chọn. Dựa trên biến động giá VN30, bạn có thể theo dõi xu hướng thị trường và tìm kiếm cơ hội đầu tư phù hợp.

Tại sao cần chỉ số VN30 trong khi trên thị trường đã tồn tại chỉ số VN-Index?

Như các bạn đã biết, sàn HoSE có rất nhiều chỉ báo thể hiện biến động giá thị trường. Nhà đầu tư đã quen thuộc với VN Index, chỉ số mô phỏng các cổ phiếu được niêm yết và giao dịch trên HoSE. Chỉ số VN Index thể hiện biến động giá của tất cả các cổ phiếu trên sàn này trong từng thời điểm. Chỉ có VN Index mới xác định được sự lên xuống của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Vậy tại sao chúng ta cần chỉ số VN30 khi đã có VN index, nhiều người tham gia thị trường tự đặt ra câu hỏi này. Câu trả lời mà các nhà đầu tư cần như sau:

Công thức tính chỉ số VN Index chưa hoàn hảo và chưa ước tính chính xác diễn biến của tất cả các cổ phiếu trên thị trường. Tuy nhiên, dựa trên chỉ số VN Index thu được, chỉ có một số công ty lớn là động lực tăng trưởng. Mặt khác, các doanh nghiệp nhỏ đang có xu hướng đi xuống hoặc không phát triển. VN Indices không tính toán chi tiết đối với cổ phiếu tự do, chỉ số tự do chuyển nhượng và điều chỉnh thị trường. Vì vậy, việc ra đời chỉ số VN30 giúp khắc phục hạn chế của các cổ phiếu VN index và đánh giá xu hướng chung, riêng của nhiều loại cổ phiếu xét theo chỉ số thả nổi. 

So sánh giữa chỉ số VN30-Index và Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 

Định nghĩa 

Chỉ số VN30 là chỉ số được tính dựa trên 30 cổ phiếu có giá trị vốn hóa và thanh khoản lớn nhất tại HOSE. Trong đó, hợp động tương lai chỉ số VN-30 là hợp đồng mua hoặc bán chỉ số VN30 với giá cố định, có thời hạn trong tương lai

Lợi ích

Đối với chỉ số VN-30, nhà đầu tư có thể giúp đánh giá biến động của 30 cổ phiếu lớn nhất trên sàn (chiếm 80% giá trị vốn hóa) và đóng góp của chúng vào thị trường chung. Đối với hợp đồng tương lai chỉ số VN30, lợi ích của nó bao gồm:

• Kênh đầu tư mới: Nhà đầu tư có thể tiếp cận 'thị trường chung'. Bạn có thể đầu tư vào " thị trường chung" thay vì đầu tư vào một số cổ phiếu cụ thể. Ngoài ra, các nhà đầu tư có thể thực hiện các giao dịch bán khống không được phép trên thị trường cơ bản. 

• Bảo hiểm rủi ro: Bằng cách bán khống các hợp đồng tương lai, các nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu trên thị trường cơ sở có thể hạn chế thua lỗ nếu thị trường đi xuống. 

• Chỉ số thị trường chứng khoán cơ sở: Diễn biến giá trong hợp đồng tương lai phản ánh kỳ vọng của một số nhà đầu tư về diễn biến thị trường cơ sở.

Ký quỹ ban đầu

Đối với chỉ số VN30-Index, nhà đầu tư không bắt buộc phải ký quỹ số tiền bằng 13%  giá trị hợp đồng để mua hoặc bán hợp đồng tương lai như đối với hợp đồng tương lai chỉ số VN30.

Phương thức thanh toán 

Khi sử dụng chỉ số VN30, nhà đầu tư trả tiền mặt và chia sẻ giá trị chính xác của cổ phiếu phù hợp của họ. Còn với hợp đồng tương lai chỉ số VN30, nhà đầu tư phải thanh toán lãi/lỗ hàng ngày dựa trên so sánh với giá đóng cửa thị trường phái sinh hàng ngày

Kết luận

Trên đây là những thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về VN Index là gì, VN30 là gì và quy trình chuẩn để lựa chọn cổ phiếu chất lượng vào rổ VN30. Để sẵn sàng tham gia thị trường chứng khoán, bạn cần có một nền tảng vững chắc về tài chính.