เจ้าของต้องรู้ หนี้สินไม่หมุนเวียนคืออะไร มีอะไรบ้าง

ธุรกิจต่าง ๆ หมนุเวียนต่อไปได้ด้วยกิจกรรมทางการเงิน มีการกูเงินหรือระดมทุน หรืออกหุ้น เพื่อให้ได้เงินสดเข้ามาใช้เป็นต้นทุนในการผลิตสินค้าและส่งมอบการบริการ ดังนั้น ไม่ว่าธุรกิจใด ๆ การมี “หนี้สิน” นั้นไม่ใช่เรื่องแปลกหรือเสียหาย หากแต่อยู่ที่การรับรู้สภาพของหนี้สิน ขะช่วยให้เจ้าของหรือนักลงทุนประเมินการณ์ด้านสภาพคล่องได้ว่าบริษัทนี้ มีความสามารถในการสร้างผลกำไรได้ดีเพียงใด

ในบทความนี้ เราจะมาดูกันถึงคำว่า ‘หนี้สินไม่หมุนเวียน’ ในฐานที่มันเป็นสิ่งสำคัญที่เจ้าของธุรกิจควรทำความเข้าใจ เพราะหนี้สินไม่หมุนเวียนนี้มีผลกระทบอย่างมากต่อสถานะทางการเงินของบริษัท การทำความเข้าใจเกี่ยวกับหนี้สินไม่หมุนเวียนเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการตัดสินใจอย่างมีเหตุผลเกี่ยวกับผลการดำเนินงานในปัจจุบันและอนาคตของธุรกิจ เราจะสำรวจเกี่ยวกับหนี้สินไม่หมุนเวียนในเชิงลึก และวิธีที่คุณสามารถจัดการสิ่งเหล่านี้ได้ดีที่สุด เพื่อให้คุณและนักลงทุนสามารถทำให้ธุรกิจมีสุขภาพที่ดีในระยะยาว

หนี้สินไม่หมุนเวียนคืออะไร 

หนี้สินไม่หมุนเวียน (Non-current Liabilities) หรือบ้างก็เรียกว่า ‘หนี้สินระยะยาว’ เป็นการเปรียบเทียบยอดหนี้กับกระแสเงินสดเพื่อดูว่าบริษัทจะสามารถปฏิบัติตามภาระผูกพันทางการเงินในระยะยาวได้หรือไม่ ในขณะที่ผู้ให้กู้ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับสภาพคล่องระยะสั้นและจำนวนหนี้สินหมุนเวียน นักลงทุนระยะยาวใช้หนี้สินไม่หมุนเวียนเพื่อประเมินว่าบริษัทใช้เลเวอเรจ (Leverage) มากเกินไปหรือไม่ ยิ่งบริษัทมีกระแสเงินสดที่มั่นคงมากเท่าใด ก็ยิ่งสามารถรองรับหนี้ได้มากขึ้นโดยไม่เพิ่มความเสี่ยงในการผิดนัดชำระหนี้รวมถึงการจ่ายเงินปันผลตามรอบในอัตราที่ดีด้วย

คำว่าหนี้สินระยะยาวที่ใช้ระบุถึงระยะยาของหนี้สินไม่หมุนเวียนคือ รายการหนี้สินที่มีกำหนดชำระมากกว่า 1 รอบปีบัญชี (เช่น เม.ย. - มี.ค.) หรือ 1 ปีปฏิทิน (ม.ค. - ธ.ค.) ก็ได้

นักลงทุนและเจ้าหนี้ใช้อัตราส่วนทางการเงินจำนวนมากเพื่อประเมินความเสี่ยงด้านสภาพคล่องและเลเวอเรจ อัตราส่วนหนี้สินจะเปรียบเทียบหนี้สินรวมของบริษัทต่อสินทรัพย์ทั้งหมด เพื่อให้ทราบภาพรวมว่าอัตราส่วนเงินกู้เป็นอย่างไร ยิ่งเปอร์เซ็นต์ต่ำ บริษัทก็ยิ่งใช้เลเวอเรจน้อยลงและสถานะของทุนก็จะยิ่งแข็งแกร่งขึ้น ในทางตรงกันข้าม ยิ่งอัตราส่วนสูงเท่าใด บริษัทก็ยิ่งมีความเสี่ยงทางการเงินมากขึ้นเท่านั้น ตัวแปรอื่น ๆ ได้แก่ อัตราส่วนหนี้สินระยะยาวต่อสินทรัพย์รวม และอัตราส่วนหนี้สินระยะยาวต่อโครงสร้างเงินทุน ซึ่งหารหนี้สินไม่หมุนเวียนด้วยจำนวนเงินทุนที่มีอยู่

หนี้สินไม่หมุนเวียนประกอบด้วยอะไรบ้าง

หนี้สินไม่หมุนเวียนคือภาระผูกพันทางการเงินของบริษัทที่จะครบกำหนดชำระภายใน 12 เดือนข้างหน้า นี่คือเงินที่บริษัทยืมมาและต้องจ่ายคืนเป็นระยะเวลานานกว่าหนึ่งปี บริษัทอาจใช้เงินกู้ 5 ปีเพื่อซื้ออุปกรณ์ใหม่ ดอกเบี้ยและเงินต้นของเงินกู้นี้จะถือเป็นส่วนหนึ่งของหนี้สินไม่หมุนเวียนของบริษัท ตัวอย่างของหนี้สินไม่หมุนเวียน ได้แก่ หนี้สินระยะยาว หนี้สินภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี และหนี้สินเงินบำนาญ หนี้สินไม่หมุนเวียนของบริษัทอาจมีผลกระทบอย่างมากต่อสถานะทางการเงิน ดังนั้นเจ้าของธุรกิจจึงต้องเข้าใจว่าในขอบข่ายของบริษัทตนเอง มีหนี้สินรายการใดจัดอยู่ในประเภทของหนี้สินไม่หมุนเวียนนี้บ้าง

ตัวอย่างบางส่วนของหนี้สินไม่หมุนเวียนที่อาจพบได้ในบริษัทใด ๆ

1. หุ้นกู้

2. เงินกู้ยืมระยะยาวสำหรับเป้นค่าลงทุนที่ดิน อุปกรณ์ เครื่องจักร

3. เจ้าหนี้พันธบัตร

4. หนี้สินภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี

5. ภาระผูกพันตามสัญญาเช่าระยะยาว

6. ภาระผูกพันผลประโยชน์เงินบำนาญ

7. การรับประกันที่มีระยะเวลามากกว่าหนึ่งปี

8. ค่าชดเชยรอตัดบัญชี

9. รายได้รอตัดบัญชี

10. หนี้สินด้านการดูแลสุขภาพบางรายการ

    
    

หนี้จากภาษีเงินได้นิติบุคคลที่รอการตัดบัญชีก็จัดเป็นหนี้สินไม่หมุนเวียนประเภทหนึ่ง กรณีนี้เกิดขึ้นเมื่อบริษัทรายงานรายได้ในรอบปีบัญชีหนึ่ง ๆ แต่จ่ายภาษีสำหรับรายได้นั้นในงวดต่อมา จำนวนหนี้สินภาษีเงินได้รอการตัดบัญชีจะขึ้นอยู่กับอัตราภาษีที่มีผลในขณะที่มีรายได้และเวลาที่ชำระภาษี

นอกจากนี้ บางบริษัทยังมีหนี้สินบำเหน็จบำนาญเป็นหนี้สินไม่หมุนเวียนประเภทอื่นที่อาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อสถานะทางการเงินของบริษัท นี่คือจำนวนเงินที่บริษัทเป็นหนี้พนักงานสำหรับสวัสดิการเกษียณอายุในอนาคต หนี้สินเงินบำนาญอาจมีขนาดใหญ่มาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับบริษัทที่มีพนักงานที่มีอายุงานนาน

สูตรคำนวณหนี้สินไม่หมุนเวียน

หนี้สินไม่หมุนเวียนเป็นภาระผูกพันทางการเงินของ บริษัท ที่ไม่ครบกำหนดภายในปีหน้า ซึ่งรวมถึงสิ่งต่างๆ เช่น เงินกู้ระยะยาวและพันธบัตร สูตรหนี้สินไม่หมุนเวียนคือ:

หนี้สินไม่หมุนเวียน = (หนี้สินระยะยาว + หนี้สินไม่หมุนเวียนอื่น) - ดอกเบี้ยส่วนน้อย - สัญญาเช่าทุน

มาดูคำอธิบายของแต่ละหมวดหมู่กัน

• หนี้ระยะยาวคือหนี้ที่ไม่ครบกำหนดภายในปีหน้า นี่อาจเป็นเงินกู้จากธนาคารหรือนักลงทุนที่ต้องจ่ายคืนในระยะเวลาที่นานขึ้น

• หนี้สินไม่หมุนเวียนอื่น คือ ภาระผูกพันทางการเงินอื่น ๆ ที่ไม่มีกำหนดชำระภายในปีหน้า ซึ่งอาจรวมถึงสิ่งต่างๆ เช่น หนี้สินภาษีเงินได้รอการตัดบัญชีหรือหนี้สินเงินบำนาญ

• ส่วนได้เสียส่วนน้อยคือส่วนของผู้ถือหุ้นส่วนน้อยที่ถือโดยผู้ถือหุ้นส่วนน้อย นี่เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องลบออกเนื่องจากแสดงถึงสัดส่วนการเป็นเจ้าของที่ไม่ได้ควบคุมโดยบริษัท

• สัญญาเช่าทุนเป็นการเช่าสินทรัพย์ประเภททุน เช่น อสังหาริมทรัพย์หรืออุปกรณ์ สัญญาเช่าเหล่านี้เป็นภาระผูกพันระยะยาวสำหรับบริษัท และควรรวมอยู่ในสูตรหนี้สินไม่หมุนเวียน

  
  

เมื่อคุณทราบมูลค่าของหนี้สินไม่หมุนเวียนของกิจการหนึ่ง ๆ แล้ว ก็ควรมาศึกษาเปรียบเทียบว่า ตัวเลขจำนวนนี้ เมื่อเทียบกับคู่แข่งในอุตสาหกรรมเดียวกัน หรือบริษัทที่มีขนาดเท่า ๆ กันแล้ว อยู่ในจุดใด

หนี้สินไม่หมุนเวียน ส่งผลต่อกิจการอย่างไรบ้าง

หนี้สินไม่หมุนเวียนคือหนี้ที่ไม่ครบกำหนดชำระภายใน 12 เดือนข้างหน้า ซึ่งหมายความว่าจะไม่ถือเป็นหนี้สินหมุนเวียน หนี้สินไม่หมุนเวียน ได้แก่ หนี้สินระยะยาว เช่น พันธบัตรและเงินกู้ที่ไม่ครบกำหนดชำระภายในปีหน้า หนี้ประเภทนี้มักมีระยะเวลามากกว่าหนึ่งปี ตัวอย่างอื่นๆ ของหนี้สินไม่หมุนเวียน ได้แก่ หนี้สินภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี ภาระผูกพันตามสัญญาเช่า และหนี้สินเงินบำนาญ

แม้ว่าหนี้สินไม่หมุนเวียนอาจไม่ส่งผลกระทบในทันทีต่อธุรกิจ แต่ก็ยังมีผลกระทบอย่างมากต่อสถานะทางการเงิน เนื่องจากหนี้สินไม่หมุนเวียนจะต้องชำระในอนาคต เป็นผลให้อาจส่งผลกระทบต่อกระแสเงินสดและความสามารถในการปฏิบัติตามภาระผูกพันทางการเงินอื่น ๆ สิ่งสำคัญคือต้องจัดการหนี้สินไม่หมุนเวียนอย่างระมัดระวัง เพื่อไม่ให้เป็นภาระต่อธุรกิจ

ในฐานะเจ้าของธุรกิจ คุณต้องเข้าใจว่าหนี้สินไม่หมุนเวียนคืออะไรและจะส่งผลกระทบต่อธุรกิจอย่างไร เมื่อคุณเข้าใจสภาพปัจจุบันของสภาพคล่องทั้งของหนี้สินส่วนต่าง ๆ เป็นอย่างดีแล้ว คุณจะพิจารณาได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นว่าควรหรือไม่ควรทำการลงทุนเพิ่มเติมในส่วนใด 

ส่วนนักลงทุนเอง ก็มีข้อมูลนี้ประกอบการตัดสินใจว่า อนาคตทางการเงินของบริษัทที่กำลังจะลงทุนหรือที่กำลังลงทุนอยู่ มีแนวโน้มสร้างผลตอบแทนได้มากน้อยเพียงไร (อย่าลืมว่า บริษัทจะต้องหักเงินไปชำระหนี้สินก่อนที่จะจ่ายเงินปันผลเสมอ)