ศาสตร์แห่งเทียนกลับตัว เทรด FOREX ยังไงให้รอดทุกซีซั่น

แท่งเทียนกลับตัวคืออะไร

กราฟแท่งเทียน คือรูปแบบกราฟที่จัดเข้าพวกเครื่องมือทางเทคนิคที่ใช้ประกอบการตัดสินใจ โดยแท่งเทียนจะแสดงให้เห็นภาพของพฤติกรรมนักเทรดทั้งหมดในตลาด ทั้งในระยะสั้นและระยะยาวว่ามวลชนกำลังสนใจการซื้อที่มีผลทำให้ราคาขยับตัวสูงขึ้น หรือสนใจการขายที่มีผลทำให้ราคาขยับตัวลดลง ซึ่งเมื่อพฤติกรรมการซื้อและขายเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องจะทำให้เกิดแนวโน้มขาขึ้นและขาลงของราคา

นักเทรด FOREX หรือสินทรัพย์อ้างอิงราคาอื่น ๆ อย่างโภคภัณฑ์ หรือหุ้น ก็ล้วนแล้วแต่ต้องการจับแนวโน้มให้ได้ และชี้จุดที่แนวโน้มจะกลับตัว เพราะเท่ากับว่าจะได้ซื้อได้ถูกและขายได้แพง ทำกำไรได้ ซึ่งการกลับตัวนี้จะเกิดขึ้นเพราะในตลาดการเทรด FOREX ผู้คนหันไปถือเงินสกุลหนึ่งแทนอีกสกุลเงินด้วยเหตุผลหลากหลาย อาทิ 

• อัตราเงินเฟ้อพื้นฐานของอีกสกุลหนึ่งต่ำกว่าทำให้เงินสกุลนั้นเป็นเครื่องรักษามูลค่า 

• ดอกเบี้ยของเงินฝากสกุลหนึ่งสูงกว่า เกิดการเคลื่อนย้ายเงินเพื่อลงทุนระหว่างประเทศ 

• การค้าระหว่างประเทศ ประเทศที่มีมาตรการกระตุ้นการส่งออกอย่างแข็งขัน จะส่งผลให้ค่าเงินในประเทศเพิ่มขึ้น ยกตัวอย่างเช่น เงินต่างชาติอย่าง USD จะเพิ่มขึ้นในระบบและถูกแลกเป็นเงินของประเทศนั้น ๆ ทำให้ค่าเงินของสกุลนั้น ๆ แข็งค่าขึ้นเมื่อเทียบกับ USD หรือใช้เงินสกุลนั้นน้อยลงเพื่อแลกเป็น USD

• การตอบโต้ด้านนโยบายระหว่างประเทศของประเทศหนึ่ง เมื่ออีกประเทศหนึ่งได้ดำเนินการดังที่กล่าวไปแล้วข้างต้น 

โดยธรรมชาติ ข่าวมักจะออกมาก่อน และผู้คนตอบสนองอย่างรวดเร็ว เป็นการเทรดตามข่าวสำหรับนักเทรดรายวันที่เทรดต่อเนื่องเก็งกำไร รวมถึงสถาบันการเงินเองก็ตอบสนองแบบเดียวกัน พฤติกรรมของผู้คนจะถูกถ่ายทอดออกมาในกราฟแท่งเทียน และเป็นไปในลักษณะกลับตัว

แท่งเทียนกลับตัว สรุปก็คือ indicator แท่งเทียนกลับตัว ที่ผู้คนหมายมั่นปั้นมือว่าจะนำมาใช้ช่วยระบุจุดที่แนวโน้มราคาจะปรับเปลี่ยน จากขาขึ้นกลับเป็นขาลง หรือจากขาลงกลับเป็นขาขึ้น จากการศึกษาแท่งเทียนอย่างกว้างขวาง มีการพบรูปแบบกราฟแท่งเทียนอันเป็นสัญญาณแนวโน้มกลับตัวที่ชัดเจน

อย่างไรก็ตาม การทราบแค่รูปแบบแท่งเทียน ไม่ใช่พื้นฐานความรู้ที่เพียงพอต่อการเทรด เพราะในตลาดมีสัญญาณหลอกมากมาย หากไม่พิจารณาอย่างรอบคอบ แท่งเทียนที่คิดว่ากลับตัวอาจจะผิดคาด ไม่กลับตัวและนำผลขาดทุนมาให้พอร์ต บทความนี้จะนำเสนอเทคนิคการอ่านกราฟแท่งเทียนกลับตัวพร้อมกับพิจารณาปัจจัยหรือเครื่องมือทางเทคนิคอื่น ๆ ไปพร้อมกัน

4 เทคนิคการอ่านกราฟแท่งเทียนกลับตัว FOREX

เทคนิควิธีดูกราฟแท่งเทียน ควรดูรูปแบบประกอบกับเงื่อนไข ดังต่อไปนี้

1. เชื่อถือแท่งเทียนกลับตัว FOREX ในกรอบระยะเวลา 1 วัน ที่สอดคล้องกับแท่งเทียนกลับตัวในกรอบเวลา 1 สัปดาห์ เพราะหากแท่งเทียนกลับตัวเกิดขึ้นในกรอบระยะเวลา 1 สัปดาห์ และมีรูปแบบแท่งเทียนกลับตัวเกิดขึ้นซ้ำ ๆ เมื่อปรับดูในกรอบระยะเวลา 1 วัน เป็นการยืนยันแนวโน้มว่ากำลังเข้าสู่ขาขึ้นหรือลง และสัญญาณที่พบอาจจะคงอยู่ทั้งเดือน ซึ่งถ้าเทรดสั้นจะสามารถทำกำไรได้เรื่อย ๆ หรือถ้าจะเทรดยาวก็สามารถถือไปได้ แต่หากเห็นสัญญาณกลับตัวเกิดขึ้นในกรอบเวลารายวันอีกครั้ง จะต้องตรวจสอบและติดตามข่าว เผื่อว่ามีสถานการณ์ที่เข้ามากระทบซึ่งส่งอิทธิพลพอจะปรับทิศทางในกรอบรายวันจนถึงรายสัปดาห์

2. ควรจะเกิดขึ้นใกล้กับเส้นแนวรับและแนวต้าน จึงจะเป็นแท่งเทียนกลับตัวที่น่าเชื่อถือ ไม่ว่าจะเป็นการเทรดสั้นหรือเทรดยาว

3. ระดับราคาอยู่เหนือหรือใต้เส้น Moving Average ไปมาก ๆ พร้อมกับเส้น MACD (Moving Average Divergence Convergence) แสดงสัญญาณ Divergence ในขณะที่เป็นแนวโน้มขาขึ้น แต่เส้น MACD อยู่ใต้เส้น Signal หรือ แนวโน้มขาลง แต่เส้น MACD อยู่เหนือเส้น Signal 

4. เกิดขึ้นที่ปลายคลื่น Impluse Wave ในจังหวะที่ 5 ตามทฤษฎี Elliott Wave ที่อธิบายเรื่องการขยับขึ้นหรือลงของระดับราคาว่าจะเป็นลักษณะซิกแซก โดยนับการขยับราคาในทิศทางใดทิศทางหนึ่งเป็น 1 จังหวะ พอราคาขยับสวนทางนับเป็นอีก 1 จังหวะ โดยจังหวะที่ 3 มักจะพบว่ามีการปรับราคาขึ้นหรือลงมากกว่าจังหวะที่ 1 ทำให้เกิดจุดต่ำสุดหรือสูงสุดใหม่ขึ้น จังหวะที่ 5 หากเกิดแท่งเทียนกลับตัวรูปแบบต่าง ๆ ก็นับว่าน่าเชื่อถือ

การอ่านกราฟแท่งเทียนพื้นฐาน

กราฟขาขึ้น พุ่งจากล่างขึ้นบน ด้านล่างสุดของแท่งคือราคาเปิด ไม่มีไส้ที่ด้านล่างแสดงว่าราคาเปิดเท่ากับราคาต่ำสุด มีไส้เป็นเส้นยาวแสดงว่าราคาต่ำสุดไม่เท่ากับราคาเปิด และด้านบนสุดของแท่งเป็นราคาปิด หากมีไส้เท่ากับว่าราคาสูงสุดไม่เท่ากับราคาปิด

กราฟขาลง วิ่งจากบนลงล่าง ด้านบนสุดของแท่งคือราคาเปิด ไม่มีไส้ที่ด้านบนแสดงว่าราคาสูงสุดกับราคาเปิดเป็นราคาเดียวกัน ในทำนองเดียวกันกับด้านล่าง ถ้ามีไส้ด้านล่าง แสดงว่า ราคาต่ำสุดกับราคาปิดไม่เท่ากัน

ศึกษาพื้นฐานของการอ่านกราฟเทคนิคได้ที่บทความนี้

มีรูปแบบแท่งเทียนกลับตัวแบบใดบ้าง

รูปแบบกราฟแท่งเทียนที่พบว่าชี้ถึงการกลับตัว หลัก ๆ มีทั้งหมด 3 ชนิดใหญ่

แท่งเทียนกลับตัว ประเภทแท่งเดียว

• แท่งเทียน Hanging Man เกิดในแนวโน้มขาขึ้น แสดงถึงแนวโน้มราคาที่มีโอกาสกลับตัวเป็นขาลง เป็นแท่งเทียนสั้น ๆ มีไส้ด้านบนได้เล็กน้อย หรืออาจไม่มี มีไส้ยาวด้านล่าง แสดงถึงครั้งหนึ่งแรงขายในตลาดมีกำลังมาก ขณะที่แรงซื้อต้านกลับแต่อ่อนกำลังลงในตอนท้าย ส่งผลให้ ราคาปิด สูงกว่าราคาต่ำสุด 

• แท่งเทียน Shooting Star เกิดในแนวโน้มขาขึ้น แสดงถึงแนวโน้มราคาที่มีโอกาสกลับตัวเป็นขาลง ครั้งหนึ่งแรงซื้อเคยขึ้นไปทำจุดสูงสุดใหม่ แต่แรงซื้อไม่พอที่จะผลักราคาขึ้นไป และราคาปิดวิ่งกลับมา เป็นแท่งเทียนสั้น ๆ มีไส้ด้านบนยาว ด้านล่างมีไส้ได้เล็กน้อย หรืออาจไม่มี 

• แท่งเทียน Inverted Hammer เกิดในแนวโน้มขาลง ส่งสัญญาณขาขึ้น เกิดจากราคาปิดต่ำกว่าราคาสูงสุด สืบเนื่องจากมีแรงขายเกิดขึ้นอย่างมาก แต่อ่อนกำลังลง ขณะที่แรงซื้อมากพอที่จะผลักระดับราคากลับขึ้นมา

• แท่งเทียน Hammer เกิดในแนวโน้มขาลง ส่งสัญญาณขาขึ้น เกิดจากมีแรงขายมากในช่วงแรก แต่มีแรงซื้อสวนขึ้นมาอย่างมาก ทำให้ราคาปิดสูงกว่าราคาเปิด ขณะที่ราคาต่ำสุดสูงกว่าราคาเปิด

• แท่งเทียน Doji ส่วนใหญ่จะเกิดใกล้จุดต่ำสุดหรือสูงสุดของตลาด แสดงถึงความลังเลของตลาดว่าพิจารณาราคาว่าต่ำกว่าที่ควรหรือสูงกว่าที่ควรพร้อม ๆ กัน  ลักษณะของ Doji เป้นกราฟแท่งที่มีแต่ไส้ไม่มีเนื้อเทียน เพราะราคาเปิดและราคาปิดเป็นราคาเดียวกัน 

แท่งเทียนกลับตัว ประเภทคู่

• แท่งเทียน Dark Cloud Cover จะพบในเแนวโน้มขาขึ้น เป็นสัญญาณว่าตลาดจะกลับตัวสู่ขาลง แท่งเทียนแท่งแรกจะเป็นขาขึ้นก่อน จากนั้นราคาเปิดในแท่งถัดไป (ด้านบนของแท่งสีแดง) จะเปิดสูงกว่าจุดสูงสุดของแท่งก่อนหน้า แต่ตอนที่ปิดแท่งสีแดง จะปิดใกล้กับจุดเปิดของแท่งเขียวก่อนหน้า ยิ่งปิดใกล้กับจุดเปิดของแท่งก่อนหน้ามากเท่าไร ก็เป็นไปได้สูงที่การกลับตัวจะเกิดขึ้น

• แท่งเทียน Piercing จะพบในแนวโน้มตลาดขาลง เป็นรูปแบบตรงกันข้ามกับ Dark Cloud Cover เป็นสัญญาณว่าตลาดจะกลับตัวสู่ขาขึ้น แท่งแรกจะเป็นแท่งขาลงก่อน และแท่งถัดไป (แท่งเขียว) จะมีจุดเปิดของแท่งที่ต่ำกว่าจุดต่ำสุดของแท่งก่อนหน้า จุดปิดของแท่ง ราคาปิดใกล้เคียงกับจุดเปิดของแท่งขาลงก่อนหน้า การที่พุ่งขึ้นมาเกิน 50% ของแท่งก่อนหน้าแสดงถึงความเป็นไปได้สูงที่การกลับตัวจะเกิดขึ้น

• แท่งเทียน Harami

• แบบที่ปรากฏในขาลง เป็นสัญญาณขาขึ้น (แท่งคู่ด้านซ้าย) แท่งที่สองเปิดในราคาสูงกว่าราคาปิดของแท่งแรก และปิดในราคาที่ต่ำกว่าราคาเปิดของแท่งแรก 

• แบบที่ปรากฏในขาขึ้น เป็นสัญญาณขาลง (แท่งคู่ด้านขวา) แท่งที่สองเปิดในราคาต่ำกว่าราคาปิดของแท่งแรก และปิดในราคาที่สูงกว่าราคาเปิดของแท่งแรก

แท่งเทียน ประเภท 3 แท่ง กลับตัว

• แท่งเทียน Morning Star เริ่มต้นด้วยแท่งแดงยาว แสดงถึงแรงขายจำนวนมาก ตามด้วยแท่งที่แสดงถึงแรงขายที่ส่งต่อเนื่อง กระทั่งแรงขายหมดลง แรงซื้อมีกำลังแทน จึงปรากฏเป็นแท่งสีเขียวดีดขึ้นมา และปิดเหนือกว่าแท่งที่สอง โดยปิดใกล้เคียงกับจุดเปิดของแท่งแรก หรือสูงกว่า 50% ของแท่งแรก มักเป็นสัญญาณกลับตัวสู่ขาขึ้น อาจจะเกิดทั้งกรณีที่ตลาดเป็นขาลงและปรับเปลี่ยนสู่ขาขึ้น หรือตลาดเพียงแค่ย่อตัวลงจากขาขึ้น และกลับตัวปรับขึ้นตามแนวโน้มหลัก

• แท่งเทียน Evening Star เริ่มต้นด้วยแท่งเขียวยาว แสดงถึงแรงซื้อจำนวนมาก ตามด้วยแท่งที่แสดงถึงแรงซื้อที่ส่งต่อเนื่อง กระทั่งแรงซื้อหมดลง แรงขายมีกำลังแทน จึงปรากฏเป็นแท่งสีแดงวิ่งต่ำลง และปิดที่ราคาต่ำกว่าราคาเปิดของแท่งที่สอง โดยปิดใกล้เคียงกับจุดเปิดของแท่งแรก หรือลดลงต่ำกว่า 50% ของแท่งแรก มักเป็นสัญญาณกลับตัวสู่ขาลง อาจจะเกิดทั้งกรณีที่ตลาดเป็นขาขึ้นและปรับเปลี่ยนสู่ขาลง หรือตลาดเพียงแค่ทะยานขึ้นชั่วคราว และกลับตัวปรับลงตามแนวโน้มหลัก

กลยุทธ์การเทรดเมื่อแท่งเทียนกลับตัว

สัญญาณการกลับตัว ในทันทีที่เห็นรูปแบบแท่งเทียนกลับตัวดังที่ยกมาปรากฏขึ้น ไม่ควรจะเปิดสถานะขาย (Sell) หรือซื้อ (Buy) ในทันทีเพราะเชื่อในรูปแบบแท่งเทียน แต่จำเป็นต้องได้รับการยืนยันด้วยราคาเองอีกที เพราะหลาย ๆ ครั้งในกรอบระยะเวลาสั้น ๆ อย่างเป็นนาทีหรือชั่วโมง แท่งเทียนกลับตัวสามารถปรากฏให้เห็นได้

ความมั่นใจควรจะเกิดขึ้นหากเงื่อนไขการปรับเปลี่ยนของราคาสอดคล้องกับเทคนิคที่ให้ไป โดยในการเทรดสั้นก็เน้นดูว่าสอดคล้องกับแนวโน้มในระยะยาว ทำกำไรอย่างต่อเนื่อง หรือหากราคามีการย่อตัว ควรรอให้ราคาปรับตัวตามทิศทางระยะยาว ไม่ตื่นตกใจ ยกเว้นแต่ว่าจะมีสัญญาณกลับตัวใหม่เกิดขึ้นในกรอบระยะเวลาระยะยาวภายใต้เงื่อนไขทางเทคนิคที่ยกไป ควรระงับการซื้อขายเพื่อรอดูสถานการณ์จนแน่ใจอีกครั้งจึงค่อยตัดสินใจเทรดต่อ

การกลับตัวที่ทำให้เกิดแนวโน้มขาขึ้นและขาลงที่กินระยะเวลาเป็นสัปดาห์ ซึ่งทำให้เป็นแนวทางในการเล่นเทรดสั้นด้วย มักจะเกิดจากการดำเนินนโยบายใด ๆ ของประเทศหนึ่งในด้านเศรษฐกิจ การติดตามข่าวอยู่สม่ำเสมอหรือตรวจสอบปฏิทินทางเศรษฐกิจ (Economic Calendar) จึงจำเป็นอย่างมาก เพราะในแนวโน้มหนึ่ง ๆ จะเกิดการกลับตัวได้ สะท้อนถึงพฤติกรรมของคนที่ถูกกระตุ้นให้เชื่อในทิศทางของตลาดทางใดทางหนึ่งด้วยปัจจัยบางอย่าง และปัจจัยนั้นคือปัจจัยทางมหภาค การดำเนินนโยบายภาครัฐ สงคราม หรือเหตุการณ์ที่กระทบการค้าและเศรษฐกิจของประเทศที่เป็นเจ้าของคู่สกุลเงิน FOREX