Hướng dẫn chi tiết về hồi quy (retracement) và đảo chiều (reversal) trong giao dịch ngoại hối

Hầu hết chúng ta đều tự hỏi liệu sự sụt giảm giá của cổ phiếu mình đang nắm giữ là dài hạn hay chỉ là một sự trục trặc của thị trường. Một số nhà đầu tư trong tình huống như vậy lựa chọn bán cổ phiếu rồi hối hận khi thấy giá cổ phiếu tăng lên mức cao mới chỉ vài ngày sau đó. Tình huống này xảy ra rất thường xuyên và nó gây khó chịu cho rất nhiều nhà đầu tư. Mặc dù không thể tránh tình huống này hoàn toàn, nếu biết cách xác định và giao dịch các khoản hồi quy đúng cách, đồng thời phân biệt được hồi quy với đảo chiều, các nhà đầu tư sẽ thấy hiệu suất của mình được cải thiện đáng kể.

Định nghĩa

Hồi quy (retracement) trong giao dịch ngoại hối là gì?

Hồi quy (retracement) là sự đảo chiều giá tạm thời diễn ra trong một xu hướng lớn hơn. Điều cần nhận biết ở đây là những sự đảo chiều giá này chỉ diễn ra tạm thời và không cho thấy sự thay đổi giá trong xu hướng lớn hơn. Cần phải lưu ý rằng, bất chấp sự hồi quy, xu hướng dài hạn của thị trường vẫn giữ nguyên trong tương lai. Như biểu đồ ở dưới, giá của cổ phiếu vẫn đang tiếp tục tăng. Khi giá tăng lên, nó tạo ra một mức cao mới và khi giảm xuống, giá bắt đầu tăng trước khi đạt đến mức thấp trước đó. Chuyển động này là một trong những nguyên lý của xu hướng tăng, nơi có mức cao hơn và mức thấp hơn. Trong khi điều đó đang xảy ra, xu hướng đang tăng. Chỉ khi một xu hướng tăng tạo ra mức thấp thấp hơn và mức cao thấp hơn thì xu hướng đó mới cần được quan tâm và một sự đảo chiều có thể hình thành trong trường hợp này.

Đảo chiều (reversal) trong giao dịch ngoại hối là gì?

Mặt khác, đảo chiều (reversal) xuất hiện khi xu hướng giá của tài sản đổi hướng. Điều này có nghĩa là giá có khả năng tiếp tục theo hướng đảo chiều đó trong một thời gian dài. Những thay đổi theo hướng này có thể xảy ra đối với xu hướng tăng sau khi xu hướng giảm hoặc giảm sau xu hướng tăng. Đảo chiều được các nhà đầu tư coi là những thay đổi quan trọng hơn, dài hạn hơn theo hướng của thị trường, chuyển từ tăng sang giảm và ngược lại.Nếu giá đảo chiều theo hướng ngược lại, kỳ vọng của thị trường sẽ tiếp tục hình thành một xu hướng mới.

Ở ví dụ trên, sự giảm giá cổ phiếu thực chất là một sự đảo ngược khi xu hướng thay đổi từ xu hướng tăng giá thành xu hướng giảm. Các nhà đầu tư cũng cần phải nhớ rằng sự đảo chiều cũng xảy ra khi xu hướng thay đổi từ giảm thành tăng. Quay trở lại ví dụ trên, sự đảo chiều ở đỉnh của xu hướng tăng là một sự phá vỡ sai khỏi ngưỡng kháng cự và là chất xúc tác cho sự chuyển đổi này. Mặc dù vào một thời điểm xác định, không có cách nào để chắc chắn rằng sự giảm giá sẽ là một sự đảo chiều thay vì chỉ đơn giản là một sự hồi quy ngược xu hướng, thị trường luôn có những tín hiệu mà các nhà đầu tư có thể sử dụng để thay đổi tỷ lệ cược có lợi cho mình khi đưa ra quyết định đầu tư.

Điểm khác biệt giữa hồi quy (retracement) và đảo chiều (reversal)

Điểm khác biệt

Mặc dù khá giống nhau, hồi quy và đảo chiều vẫn có những điểm khác biệt giúp các nhà đầu tư có thể phân biệt được hai khái niệm này rõ hơn và không bị lẫn lộn chúng.

• Khối lượng giao dịch: Đối với hồi quy, các nhà giao dịch bán lẻ (khối lượng giao dịch nhỏ) sẽ thu lợi nhuận. Ngược lại, các tổ chức với khối lượng giao dịch lớn sẽ thu được lợi nhuận với việc đảo chiều.

• Dòng tiền: trong trường hợp hồi quy, dòng tiền thu về có thể là lãi suất mua trong thời gian giảm giá. Tuy nhiên, đối với đảo chiều, lãi suất mua thường rất ít.

• Mô hình biểu đồ: các nhà đầu tư thường chỉ sử dụng được một vài mô hình hồi quy và chỉ giới hạn trong các mô hình nến. Trong trường hợp đảo chiều, các mô hình được sử dụng nhiều hơn và thường là các mô hình biểu đồ (với đỉnh đôi – double tops)

• Lãi suất ngắn hạn: lãi suất ngắn hạn thường không thay đổi trong hồi quy. Tuy nhiên, đối với đảo chiều, lãi suất ngắn hạn thường có có xu hướng tăng lên.

• Khung thời gian: hồi quy là sự đảo chiều trong ngắn hạn và thường kéo dài không quá 1 đến 2 tuần, trong khi đó đảo chiều xảy ra trong dài hạn và kéo dài trong vài tuần hoặc lâu hơn.

• Nguyên tắc cơ bản: không có sự thay đổi trong nguyên tắc cơ bản đối với hồi quy. Tuy nhiên, khi giá đảo chiều, sự thay đổi và đầu cơ dựa trên thay đổi đó có thể xảy ra đối với nguyên tắc cơ bản.

• Hoạt động mới xảy ra: các hoạt động gần nhất này thường xảy ra ngay sau những khoản lợi nhuận lớn đối với hồi quy. Đối với đảo chiều, hoạt động này có thể xảy ra bất cứ lúc nào, thậm chí nó có thể xảy ra trong giao dịch thường xuyên khác.

• Các mô hình nến: các mô hình nến thường được sử dụng trong hồi quy là mô hình nến diễn tả sự lưỡng lự, do dự của thị trường. Đó thường là những mô hình nến có đỉnh và đáy dài (ví dụ như mô hình nến con xoay- spinning tops). Đảo chiều giá thường sử dụng những mô hình nến đảo chiều bao gồm mô hình nhấn chìm (engulfing), mô hình lính (soldiers) và các mô hình có cấu trúc tương tự khác.

Một điều cần chú ý rằng lãi suất ngắn hạn thường có độ trễ khi được thông báo, do vậy có thể gây khó khăn cho các nhà đầu tư để xác định chắc chắn vì nó còn phụ thuộc vào khung thời gian của từng nhà đầu tư.

Nhìn chung, sự hồi quy bao gồm rất nhiều sự do dự trong sự di chuyển và đảo chiều thì diễn tả các hành động giá một cách dứt khoát. Khối lượng giao dịch có thể thấp trong một đợt giảm giá nhưng tăng đột biến khi đảo chiều. Sự hồi quy là thụ động nhưng sự đảo chiều thì lại rất mạnh mẽ. Các mức thấp hơn và mức cao hơn đặc trưng cho sự hồi quy trong một xu hướng tăng, trong khi sự đảo chiều thường được đặc trưng bởi các mô hình trái ngược với điều này, chẳng hạn như đỉnh đôi (double tops) — hai mức cao tương tự nhau và tiếp theo đó là mức thấp mới — hoặc mô hình đầu và vai (head and shoulder patterns)— mức cao thấp hơn theo sau là mức thấp có giá trị thấp hơn. Ngay cả các chuyển động ngắn hạn được phản ánh bởi các cây nến riêng lẻ thường diễn tả sự do dự hơn trong các đợt hồi quy, trong khi các nến hình thành khi xu hướng tăng đảo chiều thường rất dài với nhiều chuyển động và xung lượng.

Cách xác định một sự giảm giá là hồi quy hay đảo chiều

Sau khi đã so sánh sự hồi quy và đảo chiều, ta đã có thể tìm cách xác định xem một lần giảm giá chỉ là một sự hồi quy hay một sự đảo chiều hoàn toàn. Nếu một nhà đầu tư có thể phân biệt được sự khác biệt, anh ta có thể trở thành một nhà giao dịch hiệu quả hơn khi nhà đầu tư đó có thể cắt lỗ đúng lúc và cho phép những cổ phiếu chiến thắng tiếp tục. Đó chính là mục tiêu mà các nhà giao dịch trên thị trường ngoại hối luôn cố gắng thực hiện. Với ý nghĩ đó, bây giờ chúng ta hãy xem xét một số công cụ và chiến lược mà bạn có thể sử dụng để nhanh chóng xác định xem một động thái có thể là một sự thoái lui hay đảo chiều.

• Phân tích kỹ thuật đơn giản: Ví dụ giá đang trong xu hướng tăng tổng thể. Nếu giá giảm trở lại đường xu hướng và tiếp tục duy trì dưới dạng hỗ trợ, động thái này sẽ được xem là một sự hồi quy. Tuy nhiên, nếu giá đi qua đường hỗ trợ xu hướng, đây là một tín hiệu cho thấy nhà đầu tư nên đóng vị thế mua của mình vì đây nhiều khả năng là một sự đảo chiều.

• Tâm lý tăng/giảm giá: Một cách khác để xác định đợt giảm giá đó chỉ là sự hồi quy hay là sự đảo chiều hoàn toàn là sử dụng các chỉ số lợi nhuận và tỷ lệ xác định vị thế. Giả sử giá đang được giao dịch trong xu hướng tăng trước khi giảm giá. Nếu sự giảm giá này tiếp tục phát triển, sự tăng vọt của dữ liệu SSI có thể được dùng như một dấu hiệu sự đảo chiều sắp xảy ra.

• Phân tích lệnh đặt hàng trên sổ: Chiến lược thứ 3 các nhà đầu tư có thể sử dụng để xác định xem một động thái là hồi quy hay đảo chiều là việc tiến hành một số phân tích tâm lý thông qua chỉ báo sổ lệnh. Bằng cách phân tích dữ liệu sổ lệnh từ danh sách các nhà môi giới, chỉ báo có thể giúp dự đoán khả năng đảo chiều thậm chí còn nhanh hơn so với việc xác định một xu hướng đơn giản.

• Tỉ suất lợi nhuận: Khi giá đang trong xu hướng tăng, chỉ báo tỷ suất lợi nhuận cung cấp thông tin chi tiết về việc liệu động thái có phải là một sự hồi quy hay không bằng cách đưa ra tín hiệu khi một động thái ngược xu hướng có thể sắp kết thúc. 

Xác định phạm vi

Sau khi đã xác định được sự hồi quy, các nhà đầu tư có thể sử dụng các công cụ sau để xác định phạm vi của chúng:

• Hồi quy Fibonacci: Hồi quy Fibonacci là công cụ tuyệt vời để tính toán phạm vi của một mức hồi quy, được sử dụng rộng rãi trên thị trường ngoại hối và cả trên thị trường chứng khoán. Để sử dụng công cụ này, các nhà đầu tư chỉ cần sử dụng công cụ Fibonacci retracement (có sẵn trong hầu hết các phần mềm biểu đồ) để vẽ một đường thẳng từ trên xuống đáy của sóng xung mới nhất. Trong hầu hết các trường hợp, mức hồi quy sẽ ở quanh 38,5% (hàng ngày) hoặc 50% (trong ngày). Nếu giá di chuyển dưới các mức này, thì sự đảo chiều có thể đang hình thành.

• Điểm Pivot: Các mức điểm Pivot cũng thường được sử dụng khi xác định phạm vi của một đợt thoái lui.Hầu hết các nhà giao dịch nhìn vào các hỗ trợ thấp hơn (R1, R2 và R3) - nếu chúng bị phá vỡ, thì sự đảo ngược có thể đang hình thành.

• Đường hỗ trợ xu hướng: Cuối cùng, nếu các đường xu hướng chính hỗ trợ xu hướng lớn hơn bị phá vỡ với khối lượng lớn, thì rất có thể sự đảo chiều sắp xảy ra. Các mô hình biểu đồ và mô hình nến thường được sử dụng kết hợp với các đường xu hướng này để xác nhận sự đảo chiều.

Làm cách nào để đối phó với tín hiệu sai?

Ngay cả một sự hồi quy đáp ứng đủ các tiêu chí trên cũng có khả năng trở thành đảo chiều bất cứ lúc nào. Cách tốt nhất để báo vệ nhà đầu tư khỏi sự đảo chiều là sử dụng điểm cắt lỗ. Có 2 cách để sử dụng lệnh cắt lỗ:

• Ước tính các mức hồi quy bằng cách sử dụng phân tích kỹ thuật và đặt lệnh cắt lỗ của mình ngay dưới các mức này.

• Đặt lệnh cắt lỗ ngay bên dưới đường xu hướng hỗ trợ dài hạn hoặc đường trung bình.

Về lý thuyết, tất cả những gì nhà đầu tư muốn thực hiện là giảm nguy cơ thoát lệnh trong khi sự hồi quy vẫn đang diễn ra. Đồng thời, nhà đầu tư cũng muốn thoát khỏi sự đảo chiều một cách kịp thời. Việc này cần sự luyện tập trong thời gian dài và không phải trường hợp nào nhà đầu tư cũng thực hiện thành công. Đôi lúc, những tín hiệu trông giống như một sự đảo chiều lại là sự hồi quy. Ngược lại, những báo hiệu về một sự hồi quy cuối cùng kết quả lại là sự đảo chiều.

Kết luận

Như ta có thể thấy, điểm mấu chốt của việc áp dụng chiến lược nào phù hợp là việc trước hết phải xác định và phân biệt giữa hồi quy và đảo chiều để có thể đưa ra những quyết định tốt nhất. Nhờ đó, tỷ lệ thu được lợi nhuận sẽ cao hơn. Nếu không phân biệt được, khả năng cao các nhà đầu tư sẽ thoát lệnh quá sớm và bỏ lỡ cơ hội, giữ vị thế đang thua lỗ hoặc mất tiền lãng phí vào phí hoa hồng và chênh lệch giá. Bằng cách kết hợp phân tích kỹ thuật với một số biện pháp xác định cơ bản, các nhà đầu tư có thể tự bảo vệ mình khỏi những rủi ro khi không phân biệt được hồi quy và đảo chiều, đồng thời lập những kế hoạch, chiến lược giao dịch phù hợp để sử dụng vốn đầu tư của mình tốt hơn.