Hướng dẫn chi tiết về giao dịch đảo chiều về trung bình (Mean reversion trading)

Giao dịch đảo chiều về trung bình (mean reversion trading) là một lý thuyết tài chính cho thấy rằng, sau một động thái giá cực đoan, giá tài sản có xu hướng trở lại mức bình thường hoặc mức trung bình. Giá thường dao động xung quanh mức giá trung bình nhưng có xu hướng liên tục quay trở lại mức giá trung bình đó. Sự đảo chiều trung bình không chỉ áp dụng cho giá tài sản mà nó cũng có thể được áp dụng cho sự biến động, thu nhập, tỷ lệ tăng trưởng thu nhập và các mức chỉ báo kỹ thuật. 

Giao dịch đảo chiều về trung bình là gì?

Theo thuật ngữ toán học, khái niệm tài chính về đảo chiều giá trị trung bình được biết đến nhiều hơn với tên gọi khác là "hồi quy về giá trị trung bình”. Khái niệm này đề cập đến khả năng một tập dữ liệu bị sai lệch sẽ hoàn nguyên về giá trị trung bình.Nói cách khác, khi bạn tung một đồng xu hai mươi lần và tất cả các lần tung đều cho kết quả là mặt ngửa, nếu bạn thực hiện thêm 10.000 lần tung đồng xu nữa thì rất có thể tỷ lệ xuất hiện mặt ngửa sẽ giảm xuống gần 50%. Sự đảo chiều trung bình trong tài chính cũng tương tự nhưng mang tính khái quát hơn. Các chiến lược đảo chiều trung bình có một giả định cơ bản rằng giá trị trung bình lịch sử của một số loại có ý nghĩa; nếu sai lệch đáng kể so với mức trung bình đó theo thứ tự ngắn hạn khiến cho chứng khoán có nhiều khả năng trở lại theo hướng ngược lại.

Đảo chiều về trung bình cho thấy rằng biến động giá tài sản và lợi nhuận lịch sử cuối cùng sẽ trở lại mức trung bình hoặc trung bình dài hạn của toàn bộ tập dữ liệu. Mức trung bình này có thể xuất hiện trong một số bối cảnh như tăng trưởng kinh tế, sự biến động của cổ phiếu, tỷ lệ giá trên thu nhập của cổ phiếu (tỷ lệ P / E) hoặc lợi nhuận trung bình của một ngành. Nó cũng thể hiện rằng khó có thể duy trì các biến động giá cực đoan trong thời gian dài. Các nhà giao dịch tham gia vào giao dịch đảo chiều trung bình đã phát triển nhiều phương pháp để tận dụng lý thuyết này. Trong mọi trường hợp, họ đang đặt cược rằng mức cực đoan - cho dù đó là sự biến động, giá cả, tăng trưởng hay một chỉ báo kỹ thuật - sẽ trở về mức trung bình.

Công thức tính đảo chiều trung bình

Để hiểu và tính toán sự đảo chiều trung bình, các nhà giao dịch trước hết cần tính giá trị trung bình. Giá trị trung bình là giá trung bình trên một số điểm dữ liệu nhất định.

Trên biểu đồ giao dịch của tài sản, giá trung bình được thể hiện bằng đường trung bình động đơn giản (simple moving average - SMA). SMA tính giá trung bình trong chuỗi giá. Theo thời gian, giá có xu hướng dao động quanh mức trung bình hoặc SMA và cuối cùng sẽ trở lại mức giá này. Các nhà giao dịch có thể sử dụng các số liệu khác nhau để xác định thời điểm giá có thể quay trở lại mức trung bình, ví dụ như khoảng cách từ SMA. Các chỉ báo kỹ thuật như Bollinger Bands, kênh hồi quy hay kênh Keltner đều có công thức riêng và giúp các nhà giao dịch xác định khi nào giá ở gần mức cực đoan và có thể hoàn nguyên. Tuy nhiên những công cụ này chỉ có thể cung cấp tín hiệu, không phải là dấu hiệu rõ ràng về sự đảo chiều.

Biểu đồ sau đây cho thấy chỉ số chứng khoán Euro 50 dao động xung quanh đường trung bình động đơn giản 50 tuần trong khoảng thời gian 5 năm.

Ví dụ về đảo chiều về trung bình

Mặc dù giá của một công cụ có xu hướng trở về mức trung bình theo thời gian, nhưng điều này không phải lúc nào cũng có nghĩa là giá sẽ giảm trở lại mức trung bình hoặc giá sẽ tăng lên đến mức trung bình. Giá trung bình cũng di chuyển theo thời gian, vì vậy nếu giá ổn định và không di chuyển nhiều, giá trung bình sẽ có đủ thời gian để bắt kịp. Điều đó cũng được coi là sự đảo chiều trung bình. Biểu đồ EUR / USD dưới đây cho thấy giá trị của các cây nến hàng ngày trong năm. Đôi khi, giá dao động xung quanh mức trung bình. Vào những thời điểm khác, giá tăng nhanh khỏi mức trung bình. Giá trị trung bình (SMA) theo sau và cuối cùng cả hai giá trị này sẽ cắt nhau một lần nữa.

Các chỉ báo khác như Bollinger Bands® sử dụng độ lệch chuẩn để đo khoảng cách của giá so với giá trung bình. Độ lệch chuẩn càng xa giá trị trung bình thì giá càng có nhiều khả năng quay trở lại giá trị trung bình, mặc dù điều đó có thể không xảy ra ngay lập tức.

Các chiến lược đảo chiều về trung bình

Chiến lược đảo chiều trung bình tốt nhất mà bạn có thể sử dụng là chiến lược có thể giúp bạn tận dụng các thị trường thay đổi hoặc thị trường khác nhau. Trong thời gian hợp nhất, giá sẽ tăng và giảm nhiều lần. Giá sẽ có xu hướng tăng trở lại sau những lần quá mua / quá bán này.

Chiến lược đảo chiều về trung bình trên thị trường ngoại hối

Một chiến lược mà các nhà giao dịch có thể xem xét cho giao dịch ngoại hối là xem giá có xu hướng lệch bao xa so với mức trung bình trước khi quay trở lại mức trung bình bằng cách sử dụng phân kỳ hội tụ trung bình động (moving average convergence divergence - MACD) hoặc Bộ dao động giá phần trăm (percentage price oscillator - PPO), sau đó đặt Độ dài nhanh (Fast length) thành 1 và Độ dài chậm (slow length) thành khoảng thời gian bạn muốn lấy trung bình.

Chiến lược giao dịch cặp

Giả sử bạn có một cặp công cụ có các nguyên tắc cơ bản giống nhau, thuộc cùng các lĩnh vực và các liên kết kinh tế tương tự. Ví dụ, các cổ phiếu như Google và Microsoft hoặc Facebook và Twitter. Vì chúng có các nguyên tắc cơ bản giống nhau, bạn mong đợi cả hai cổ phiếu sẽ hoạt động tương tự nhau. Bạn cũng mong đợi tỷ lệ hoặc mức chênh lệch của các cổ phiếu đó không đổi theo thời gian. Tuy nhiên, do sự thay đổi tạm thời của nguồn cung, nhu cầu và các yếu tố khác, có thể có sự phân kỳ trong chênh lệch giữa các cặp.

Trong các tình huống như vậy, một chứng khoán sẽ hoạt động tốt hơn chứng khoán còn lại. Theo nguyên tắc đảo chiều trung bình, bạn mong đợi sự phân kỳ này trở lại bình thường theo thời gian. Trong các tình huống như vậy, khi có sự phân kỳ theo thời gian, bạn có thể thực hiện giao dịch theo cặp. Đó là việc mua chứng khoán kém hiệu quả và bán chứng khoán hoạt động tốt hơn.

Chiến lược trong ngày

Các chiến lược giao dịch đảo chiều trung bình trong ngày liên quan đến việc mua và bán nhiều tài sản trong một ngày và các vị thế thường không được giữ qua đêm. Với giao dịch trong ngày, một số nhà giao dịch chọn thực hiện các giao dịch xung quanh đường trung bình động. Nếu có một xu hướng tăng, giá có xu hướng đi lên từ mức trung bình và sau đó giảm trở lại. Khi giá trở lại mức trung bình, điều này có thể tạo ra cơ hội mua. Nếu có một xu hướng giảm, thì giá có xu hướng giảm xuống dưới mức trung bình và sau đó sẽ phục hồi trở lại. Khi giá gần đến mức trung bình, điều này có thể tạo cơ hội để thực hiện một vị thế bán.

Chỉ báo kỹ thuật

Một số chỉ báo kỹ thuật nhất định như Bollinger Bands, Chỉ số sức mạnh tương đối, Stochastics và Williams Percent R là những ví dụ về các nghiên cứu dựa trên kỹ thuật cung cấp các tín hiệu mua quá mức và bán quá mức. Về cơ bản, các tín hiệu mua quá mức và bán quá mức này cho chúng ta biết khi nào chuyển động giá trong một thị trường cụ thể đã vượt quá mức tăng trong trường hợp quá mua hoặc đã phát triển quá mức đến mức giảm trong trường hợp bán quá mức.

Chỉ báo kinh tế

Các Chỉ báo kinh tế- Nếu bạn thường xuyên theo dõi lịch kinh tế, bạn sẽ biết rõ về nhiều loại dữ liệu kinh tế khác nhau được công bố trong suốt tháng. Một số ví dụ về các chỉ số kinh tế quan trọng cần theo dõi trong thị trường Ngoại hối, Hợp đồng tương lai và Cổ phiếu bao gồm các quyết định về tỷ giá của ngân hàng trung ương, tổng sản phẩm quốc nội, chỉ số giá tiêu dùng, sản xuất ISM, báo cáo NFP, chỉ là một vài cái tên. Đối với các cổ phiếu riêng lẻ, một số chỉ số cơ bản quan trọng bao gồm tỷ lệ giá trên thu nhập, tỷ lệ giá trên sổ sách, tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu và tỷ lệ giá trên thu nhập trên tăng trưởng. Tất cả các điểm dữ liệu cơ bản nói trên có thể được sử dụng trong một mô hình giao dịch hoàn nguyên trung bình. Ví dụ: nhà kinh doanh đối chiếu có thể so sánh dữ liệu CPI hiện tại với xu hướng giá hàng hóa trong nhiều năm và sử dụng dữ liệu đó trong mô hình đảo chiều trung bình của họ để dự đoán tỷ lệ lạm phát trong tương lai.

Chỉ báo tâm lý

Các chỉ báo tâm lý có thể có một vài loại khác nhau nhưng tiền đề cơ bản của việc sử dụng các chỉ báo dựa trên tâm lý về cơ bản là giống nhau. Điều này có nghĩa là các nhà giao dịch đảo chiều về trung bình sẽ thường xem xét các giá trị cực đoan trong chỉ số tâm lý như một cách để đánh giá tâm lý phổ biến trên thị trường. Thông thường, chúng ta sẽ thấy rằng các chỉ số tâm lý nằm trong một phạm vi cực đoan, tăng hoặc giảm, sẽ dẫn đến sự đảo chiều về giá trong thị trường đó. Khái niệm cơ bản đằng sau điều này là nếu tất cả mọi người đều tăng giá, thì không còn ai khác đẩy giá lên cao hơn, điều này sẽ dẫn đến giá giảm. Trên cùng một đường thẳng, khi tất cả mọi người đều giảm giá, thì sẽ không còn ai đẩy giá xuống thấp hơn, điều này sẽ dẫn đến việc tăng giá.

Hạn chế của giao dịch đảo chiều trung bình

• Lợi nhuận thấp hơn: lược hoàn nguyên có nghĩa là có xu hướng nhắm mục tiêu một đơn vị hoặc một đơn vị rưỡi lợi nhuận cho mỗi đơn vị rủi ro. Điểm bất lợi rõ ràng của điều này là mặc dù tỷ lệ thu lợi nhuận cao hơn nhưng đổi lại mức hoàn vốn sẽ nhỏ hơn so với các phương pháp tương tác theo xu hướng.

• Có khả năng bỏ lỡ các chuyển động lớn: thị trường có xu hướng hợp nhất khoảng 70% thời gian, điều này có lợi cho các nhà giao dịch hoàn nguyên. Nhưng thị trường sẽ có xu hướng trong khoảng 30% thời gian còn lại và đây mới chính là  thời gian thu được lợi nhuận tiềm năng cao nhất nhưng các nhà giao dịch sẽ bị lỡ mất khi giao dịch dựa trên đảo chiều trung bình

• Thách thức khi thực hiện giao dịch: hầu hết các hệ thống theo xu hướng sử dụng lệnh thị trường hoặc lệnh dừng để thực hiện lệnh nhập. Do đó, hầu hết các tín hiệu vào lệnh được phát ra trên các mô hình theo xu hướng có xu hướng được lấp đầy trước các giao dịch đảo chiều về trung bình. Các chiến lược đảo chiều trung bình thường sử dụng lệnh giới hạn làm phương pháp khớp lệnh chính của chúng. Do đó, các tín hiệu vào lệnh được đưa ra thường có thể bị bỏ lỡ do sự phụ thuộc nhiều hơn vào các lệnh giới hạn. Điều này là do các lệnh giới hạn có thể được thực hiện hoặc có thể không được thực hiện ở mức giá được yêu cầu.

Kết luận

Như đã chỉ ra trong bài viết này, có hai phương thức giao dịch chính trên thị trường. Một là mô hình theo xu hướng, hoặc mô hình dựa trên động lực. Và thứ hai là mô hình tương phản, hoặc mô hình đảo chiều trung bình. Bài viết đã cung cấp một số đặc điểm của chiến lược đảo chiều trung bình cũng như một số chiến lược có thể được áp dụng trên các công cụ tài chính khác nhau dựa trên đảo chiều trung bình để các nhà đầu tư có thể thu được lợi nhuận. Các nhà đầu tư cần cân nhắc khi quyết định giữa giao dịch theo xu hướng hoặc đảo chiều trung bình dựa vào điều kiện thị trường hiện tại. Khi giá của một công cụ có xu hướng biến động theo một hướng nhất định thì nên áp dụng phương pháp tiếp cận xu hướng. Mặt khác, nếu hành động giá trong một thị trường bị ràng buộc trong phạm vi thì nên giao dịch theo kỹ thuật đảo chiều.