EMA là gì? Hướng dẫn chi tiết về EMA

Đường trung bình động (Moving Average) là một công cụ chỉ báo kỹ thuật rất phổ biến đối với các nhà giao dịch trên thế giới hiện nay. Đường trung bình động (Moving Average) là đường trung bình động về giá đóng cửa của một cặp tiền tệ nào đó trong một khoảng thời gian nhất định. Trong đó, đường trung bình động hàm mũ (EMA - Exponential Moving Average) là một trong hai loại chính của đường trung bình động. So sánh với đường trung bình động đơn giản (SMA – Simple Moving Average), EMA được coi là công cụ chỉ báo hiệu quả hơn để đánh giá về xu hướng.

Khái niệm về đường trung bình động hàm mũ (EMA - Exponential Moving Average)

Định nghĩa

Đường trung bình động hàm mũ (EMA - Exponential Moving Average) là một loại đường trung bình động (MA- Moving Average) đặt trọng số và ý nghĩa lớn hơn  vào các điểm dữ liệu ở thời gian gần nhất. Đường trung bình động hàm mũ còn được gọi là đường trung bình động có trọng số hàm mũ (exponentially weighted moving average). Đường trung bình động có trọng số hàm mũ có phản ứng lớn hơn đối với những thay đổi giá gần đây so với đường trung bình động đơn giản (SMA – Simple Moving Average) – đường trung bình động áp dụng trọng số bằng nhau cho tất cả các quan sát trong kỳ.

EMA còn là một đường trên biểu đồ giá sử dụng công thức toán học để làm mịn hành động giá. Nói một cách cụ thể hơn, EMA thể hiện giá trung bình trong một khoảng thời gian xác định. Vì EMA đặt nhiều trọng số vào giá gần đây hơn, nó được thiết kế để lọc nhiễu được tạo ra từ đường trung bình động (MA – Moving average). Do đó, EMA được các nhà đầu tư đánh giá là tin cậy và chính xác hơn trong dự báo những thay đổi trong tương lai của thị trường. EMA cũng phản ứng nhanh hơn với những thay đổi mới nhất của giá. EMA có thể phát huy tác dụng hiệu quả nhất khi được kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác.

Đặc điểm

Đường EMA (Exponential Moving Average) có những đặc điểm nổi bật sau đây:

• Là công cụ có khả năng cung cấp thông tin, dữ liệu mới nhất và nhanh nhất về sự biến động giá trên thị trường so với các chỉ báo khác.

• Việc áp dụng đường EMA không bị thay đổi nếu các nhà đầu tư loại bỏ hoặc thay đổi các dữ liệu cũ vì tin tức luôn được cập nhật lại. Tuy nhiên, do giá được cập nhật lại quá nhanh nên việc áp dụng đường EMA thường gặp khó khăn vì khả năng xảy ra sai số khá cao. Thông thường, việc sai số này bắt nguồn từ sự đảo chiều nhanh chóng của các tín hiệu trong giao dịch.

• Có thể giảm thiểu việc sai số bằng cách lựa chọn khung thời gian dài hơn để có thể quan sát kỹ hơn đường EMA, tuy vậy việc này cũng không thể kiểm soát được các điểm đổi chiều. Ngược lại, nếu chọn khung thời gian ngắn thì các nhà đầu tư có thể bắt kịp xu hướng nhanh hơn nhưng lại dễ bị mắc bẫy hơn do các tín hiệu sai lệch nhiều hơn.

• Là công cụ theo sau xu hướng tốt hơn vì nó đặt trọng số cao hơn vào các dữ liệu mới nhất và có sự thay đổi nhanh hơn so với SMA.

• Độ dốc của đường EMA tăng lên phản ánh sự tích cực, lạc quan của thị trường. Ngược lại, độ dốc giảm xuống thể hiện sự tiêu cực, bi quan của thị trường.

Vai trò

Đường EMA (Exponential Moving Average) có những vai trò quan trọng sau:

• Giúp nhà đầu tư loại bỏ các yếu tố ngẫu nhiên thông qua việc lấy giá trị trung bình của giá đóng cừa trong một khoảng thời gian nhất định.

• Làm mịn đường giá, từ đó tăng độ chính xác, tin cậy trong quá trình các nhà giao dịch nhận biết xu hướng của thị trường.

• Bám sát, nhạy cảm với giá nhờ độ trễ thấp hơn.

• Giúp các nhà giao dịch hạn chế việc bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận và tăng độ phản ứng với sự thay đổi trên thị trường.

Cách tính đường trung bình động hàm mũ (EMA - Exponential Moving Average)

Công thức

Công thức EMA như sau: EMA(n) = Gt x k + SMA(t-1) x (1-k)

Trong đó: 

• Gt: giá của ngày hiện tại.

• n: số lần quan sát mà nhà giao dịch lựa chọn

• SMA (t-1): chỉ số đường trung bình động đơn giản (SMA – Simple Moving Average) của ngày trước đó

• k: hệ số nhân: k = 2/( n+1)

Cách tính:

Việc tính đường EMA yêu cầu phải có thêm 1 quan sát so với đường SMA. Giả sử nếu bạn muốn sử dụng số lần quan sát là 20 ngày cho đường EMA thì bạn phải đợi đến ngày thứ 20 để có được giá trị của SMA. Sau đó, vào ngày thứ 21, bạn có thể sủ dụng đường SMA của ngày hôm trước làm đường EMA đầu tiên cho ngày hôm qua.

Việc tính đường SMA rất đơn giản. Bạn chỉ cần tính tổng giá đóng cửa trong một khoảng thời gian nhất định, chia cho số lần quan sát trong khoảng thời gian đó. Ví dụ: SMA 20 ngày là tổng giá đóng cửa trong 20 ngày giao dịch vừa qua chia cho 20.

Tiếp theo, bạn phải tính hệ số nhân (k) để làm mịn (làm trọng số) cho đường EMA. Việc tính hệ số này thực hiện theo công thức: k = 2/( n+1), trong đó n là số lần quan sát. Ví dụ , đối với đường trung bình động 20 ngày, hệ số sẽ là k = 2/(20+1) = 0.0952

Cuối cùng, tính EMA hiện tại dựa vào công thức đã cho phía trên.

Cách sử dụng đường EMA (Exopential Moving Average)

Đường trung bình động hàm mũ (EMA - Exopential Moving Average) thường là chỉ báo trung bình động ưa thích của các nhà giao dịch trong ngày có xu hướng thực hiện các giao dịch của họ một cách nhanh chóng. EMA có thể được sử dụng như một chỉ báo độc lập cho chiến lược giao dịch của mình nhưng phải đảm bảo rằng các nhà đầu tư đã có được một hệ thống để xác nhận các tín hiệu được xác định. Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng có thể thiết lập hai đường EMA trong các khung thời gian khác nhau, hoặc kết hợp với các chỉ báo phân tích kỹ thuật khác. Điều này sẽ làm tăng độ tin cậy khi xác định xu hướng hoặc tìm kiếm tín hiệu mua/bán.

Tín hiệu mua hoặc điểm giao vàng xảy ra khi đường EMA ngắn hạn di chuyển lên trên đường EMA dài hạn. Đây được gọi là điểm giao vàng. Một tín hiệu bán (tên gọi khác là điểm giao tử thần) có thể được xác định khi đường EMA ngắn hạn di chuyển xuống dưới đường EMA dài hạn. Vì EMA là một trong những chỉ báo trung bình động nên nó cũng mang tới nhiều cơ hội cho các nhà giao dịch để xác định các mức độ hỗ trợ hoặc kháng cự.

Trước khi xác định và vẽ đường trung bình động hàm mũ (EMA- Exopential Moving Average) cho công cụ tài chính được lựa chọn, các nhà đầu tư nên biết cách đọc đường EMA. Việc áp dụng đường EMA khi hực hiện giao dịch tuân theo các quy tắc chung cho các chỉ báo trung bình động. Những quy tắc này có thể được tóm tắt như sau:

• Đường EMA với khung thời gian dài hơn giúp các nhà đầu tư xác định xu hướng chung của một chứng khoán hoặc của thị trường. Nếu giá vượt qua đường EMA dài hạn, ví dụ như đường 200 ngày, điều này có nghĩa là sự đảo chiều có khả năng xảy ra.

• Việc vẽ đường EMA với khung thời gian ngắn và một đường EMA khác với khung thời gian dài có thể giúp các nhà giao dịch xác định điểm giao nhau.

• Điểm giao vàng báo hiệu một cơ hội mua tiềm năng.

• Điểm giao tử thần báo hiệu một cơ hội bán tiềm năng.

• Xác định mức độ hỗ trợ: khi giá giao với đường EMA từ phía trên, đường này đóng vai trò là đường hỗ trợ.

• Xác định mức độ kháng cự: khi giá chạm đường EMA từ phía dưới, nó cho thấy đường EMA đóng vai trò là đường kháng cự tiềm năng.

Các nhà đầu tư có thể phát triển chiến lược giao dịch dựa vào đường trung bình động hàm mũ (EMA- Exopential Moving Averag) bằng cách kết hợp nhiều đường EMA với các khung thời gian khác nhau. Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng có thể xác định xu hướng và các tín hiệu xác nhận xu hướng bằng cách sử dụng kết hợp các chỉ báo khác như chỉ số giá tương đối, độ lệch chuẩn hay tốc độ thay đổi khối lượng. Điều này không có nghĩa là các nhà đầu tư nên sử dụng tất cả các loại chỉ báo để tăng độ chính xác vì nó sẽ làm cho chiến lược trở nên phức tạp và khó thực hiện. Thay vào đó, họ nên thử các sự kết hợp khác nhau của các loại chỉ báo và xem sự kết hợp nào phù hợp với mình. Chiến lược nên được lập một cách đơn giản để các nhà đầu tư không bị chôn vùi trong quá nhiều tín hiệu từ việc áp dụng quá nhiều chỉ báo. Họ cũng nên tránh sử dụng nhiều chỉ báo cung cấp các tín hiệu giống nhau để tránh những khả năng dư thừa.

Các chiến lược đơn giản mà nhà đầu tư có thể áp dụng với đường EMA:

• Mua khi đường EMA tăng – xu hướng tăng: Nếu đường EMA tăng lên, tốt nhất các nhà đầu tư chỉ nên giao dịch ở bên mua và mua khi giá giảm xuống gần chạm vào đường trung bình động. Nếu các nhà đầu tư ở vị thế mua, họ nên đặt lệnh dừng lỗ (stop loss) ở đáy gần nhất rồi di chuyển nó đến điểm hoà vốn sớm nhất có thể khi nhận thấy giá đóng cửa đang ở các mức giá cao hơn.
  

• Bán khi đường EMA giảm – xu hướng giảm. Ngược lại với chiến lược trên, nếu đường EMA giảm xuống, các nhà đầu tư chỉ nên giao dịch ở bên bán. Họ có thể bán khống tại thời điểm giá hồi phục hướng đến đường EMA. Ngoài ra, các nhà đầu tư nên đặt lệnh dừng lỗ (stop loss) tại đỉnh gần nhất và di chuyển lệnh dừng lỗ tới điểm hoà vốn khi giá giảm.
  

Không giao dịch khi đường EMA đang nằm ngang – side way. Khác với hai trường hợp trên, nếu như đường EMA nằm ngang trên biểu đồ và chỉ dao động nhỏ, điều này cho thấy thị trường đang không có một xu hướng rõ ràng. Do vậy, ở trường hợp này, các nhà đầu tư không nên cố gắng giao dịch dựa vào phương pháp theo sau xu hướng vì sẽ không đem lại lợi nhuận. 

Một số lưu ý khi sử dụng đường EMA

• Thị trường luôn luôn biến đổi và có thể đảo chiều vào bất kỳ lúc nào. Do đó, để đảm bảo an toàn, các nhà giao dịch nên điều chỉnh khung thời gian hợp lý. Thời gian càng dài thì càng ít bẫy và khả năng sai số càng thấp.

• Khi thị trường trong giai đoạn nằm ngang (sideway), tránh tác động hay đặt lệnh vì các nhà đầu tư sẽ không thu được lợi nhuận cao.

• Nên kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác để nắm được sự biến động của thị trường một cách chính xác nhất.

• Đường EMA có thể chính xác ở thời điểm này nhưng sẽ bị nhiễu ở thời điểm khác.

• Không nên sử dụng quá nhiều đường EMA khác nhau trên cùng một biểu đồ giá. Điều này sẽ làm cho biểu đồ trở nên phức tạp và rối, gây khó khăn cho các nhà đầu tư khi xác định tín hiệu tin cậy để thực hiện giao dịch.

So sánh đường EMA(Exponential Moving Average) và SMA (Simple Moving Average)

Ta có thể nhận thấy rằng, không có một chỉ báo nào là hoàn hảo, có thể áp dụng hiệu quả trong mọi trường hợp giao dịch, nhất là những công cụ chỉ báo kỹ thuật có độ trễ như đường trung bình động. Ta có thể so sánh một số ưu, nhược điểm của đường EMA và SMA như sau:

EMA

Ưu điểm

• Phản ứng nhanh với giá biến động gần nhất

• Phản ánh trạng thái giao dịch thông qua độ dốc của đường

• Sử dụng hiệu quả trong thị trường nhiều biến động như Forex vì có khả năng thích nghi với biến đổi giá nhanh chóng

• Hạn chế việc đặt trọng số bằng nhau cho mọi biến động giá

• Xác định xu hướng nhanh hơn SMA.

Thuận lợi hơn cho việc tìm điểm giao dịch ngắn hạn.

Nhược điểm:

• Nhiều sai số của tín hiệu giao dịch 

SMA 

Ưu điểm

• Hiển thị đường trung bình một cách mềm mại hơn

• Hạn chế các tín hiệu sai, biến động bất thường

• Loại bỏ những tín hiệu giả không liên quan đến tình hình biến động giá.

• Hiệu quả hơn cho việc xác định xu hướng dài hạn.

Nhược điểm 

• Có độ trễ nên thường bỏ lỡ nhiều cơ hội giao dịch

• Bị thay đổi khi dữ liệu cũ bị loại bỏ ra khỏi. khung thời gian quan sát

Kết luận

Thị trường tài chính phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố và diễn biến rất phức tạp. Đường trung bình động hàm mũ (EMA - Exponential Moving Average) là một trong những chỉ báo hiệu quả cho các nhà đầu tư khi thực hiện giao dịch trên các thị trường này. Nhờ EMA, các nhà đầu tư có thể xác định được hướng của xu hướng thị trường. Đường EMA có thể được tạo ra cho nhiều loại công cụ giao dịch. Với những thông tin trên, mong rằng các bạn đã có cái nhìn toàn diện về đường EMA và áp dụng được chỉ báo này trong giao dịch tài chính.