Luật Công nghiệp Công nghệ Số 2026: Bước ngoặt hợp pháp hóa tài sản số tại Việt Nam

Ngày 1/1/2026 đánh dấu một cột mốc quan trọng đối với nền kinh tế số Việt Nam, khi Luật Công nghiệp Công nghệ Số chính thức có hiệu lực. Lần đầu tiên trong lịch sử pháp lý Việt Nam, tài sản số – bao gồm tiền mã hóa, token và các tài sản kỹ thuật số trên nền tảng blockchain – được công nhận là một loại tài sản hợp pháp. Động thái này không chỉ tạo khung pháp lý rõ ràng cho hơn 21 triệu người đang nắm giữ tài sản số trong nước, mà còn mở ra cánh cửa phát triển mạnh mẽ cho các công ty công nghệ, startup và nhà đầu tư cá nhân.

Việt Nam – vốn nằm trong top 3 quốc gia có tỷ lệ ứng dụng tiền mã hóa cao nhất thế giới – đang cho thấy tham vọng trở thành trung tâm đổi mới số trong khu vực. Nhưng Luật Công nghiệp Công nghệ Số sẽ mang lại điều gì cụ thể? Cơ hội nào đang mở ra, và đâu là những thách thức cần vượt qua? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

1. Mục tiêu và phạm vi điều chỉnh của luật

Luật Công nghiệp Công nghệ Số 2026 được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2025 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Đây là đạo luật đầu tiên của Việt Nam xây dựng một khung pháp lý toàn diện cho các hoạt động liên quan đến công nghệ số, nhằm thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân và tổ chức tham gia vào nền kinh tế số.

Mục tiêu cốt lõi của luật là tạo ra một môi trường pháp lý minh bạch, an toàn để khuyến khích đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số và phát triển các mô hình kinh doanh mới. Đồng thời, luật cũng nhằm quản lý hiệu quả các loại hình tài sản mới xuất hiện nhờ công nghệ, trong đó nổi bật là tài sản số và tiền mã hóa. Bằng việc thiết lập các quy định rõ ràng, luật hướng đến giảm thiểu rủi ro pháp lý cho người dùng, tăng cường niềm tin vào thị trường và hỗ trợ quá trình số hóa toàn diện nền kinh tế.

2. Các nội dung chính liên quan đến tài sản số và tiền mã hóa

Một trong những điểm nhấn quan trọng của luật là việc công nhận tài sản số – bao gồm cả tiền mã hóa – là tài sản hợp pháp theo Bộ luật Dân sự. Cụ thể, tài sản số được định nghĩa là tài sản tồn tại dưới dạng dữ liệu số, được tạo ra, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bằng công nghệ số trong môi trường điện tử. Trong đó, tài sản mã hóa là một dạng tài sản số, được xác thực bằng các công nghệ như blockchain, sổ cái phân tán (DLT), hoặc công nghệ số tương đương.

Luật cũng mở đường cho việc hợp pháp hóa các hoạt động gọi vốn cộng đồng (crowdfunding), phát hành token, sử dụng ví điện tử, và vận hành các nền tảng blockchain một cách minh bạch và có sự giám sát. Đây là bước tiến quan trọng giúp thị trường tài sản mã hóa thoát khỏi các hình thức giao dịch không chính thức, thường diễn ra trong các nhóm kín hoặc trên các nền tảng chưa được cấp phép. Qua đó, luật góp phần hạn chế các rủi ro lừa đảo và tạo điều kiện cho các startup hoạt động hợp pháp và tiếp cận nguồn vốn một cách chính thống.

3. Thời điểm áp dụng và các cơ quan thực thi

Luật Công nghiệp Công nghệ Số có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Trong quá trình triển khai, các bộ, ngành như Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ vai trò chủ chốt trong việc ban hành văn bản hướng dẫn thi hành và giám sát việc thực thi luật.

Theo ông Nguyễn Khắc Lịch – Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin, luật này không chỉ hợp pháp hóa quyền sở hữu tài sản số mà còn tạo ra “không gian phát triển mới” cho kinh tế số Việt Nam. Với hơn 21 triệu người Việt đã sở hữu tiền mã hóa và tổng giá trị giao dịch mỗi năm vượt 100 tỷ USD, việc luật hóa là bước đi cần thiết, kịp thời và mang tính chiến lược trong quá trình hội nhập số toàn cầu.

Thoát khỏi “vùng xám” pháp lý

Trước khi Luật Công nghiệp Công nghệ Số 2026 được ban hành, phần lớn hoạt động sở hữu và giao dịch tiền mã hóa tại Việt Nam diễn ra trong môi trường thiếu minh bạch, không được pháp luật công nhận. Điều này khiến nhà đầu tư và người dùng đối mặt với nhiều rủi ro: không được bảo vệ khi mất tài sản, bị lừa đảo, hoặc vướng tranh chấp không có cơ chế giải quyết.

Việc tài sản số được luật hóa như một loại tài sản hợp pháp theo Bộ luật Dân sự đã chính thức đưa hơn 21 triệu người dùng crypto tại Việt Nam ra khỏi “vùng xám”. Từ nay, họ có quyền sở hữu, chuyển nhượng, thừa kế, thế chấp và được pháp luật bảo vệ trong các hoạt động liên quan đến tài sản số.

Mở rộng cơ hội đầu tư cá nhân

Luật mới tạo điều kiện cho các nhà đầu tư cá nhân tiếp cận nhiều hình thức đầu tư hiện đại như:

• Token hóa tài sản (chuyển đổi tài sản vật lý thành mã token có thể giao dịch)

• Cổ phần số hóa thông qua blockchain

• Gọi vốn cộng đồng (crowdfunding) bằng tiền mã hóa

• Ví lưu trữ kỹ thuật số an toàn

Những công cụ này không chỉ giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư, mà còn giảm đáng kể chi phí gia nhập thị trường, cho phép nhiều người tham gia với số vốn nhỏ. Theo ông Nguyễn Xuân Minh – Chủ tịch Techcom Securities – nhà đầu tư cá nhân nay có thể lựa chọn crypto bên cạnh cổ phiếu, trái phiếu truyền thống, với chi phí thấp hơn và tính thanh khoản cao.

Hạn chế rủi ro, minh bạch hóa thị trường

Một trong những tác động tích cực rõ rệt nhất là việc lọc bỏ các hoạt động lừa đảo, đa cấp trá hình, vốn từng phổ biến trong các hội nhóm kín. Luật yêu cầu các hoạt động gọi vốn, phát hành token, vận hành nền tảng blockchain phải tuân thủ quy định pháp luật, từ đó giảm thiểu rủi ro và hệ lụy cho nhà đầu tư.

Tính minh bạch sẽ được tăng cường thông qua việc các doanh nghiệp, dự án phải công khai thông tin, chịu trách nhiệm pháp lý và được giám sát bởi cơ quan chức năng.

Thu hút dòng vốn quốc tế

Khi hành lang pháp lý đã rõ ràng, Việt Nam có cơ hội trở thành điểm đến của các quỹ đầu tư blockchain toàn cầu. Các sàn giao dịch, tổ chức tài chính phi tập trung (DeFi), công ty Web3... sẽ yên tâm hoạt động tại Việt Nam khi quyền sở hữu tài sản số được pháp luật bảo vệ.

Điều này không chỉ nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ crypto thế giới, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số bền vững và có kiểm soát.

Củng cố niềm tin và sự công nhận xã hội

Trên hết, luật mới mang lại niềm tin pháp lý cho toàn bộ cộng đồng người dùng tiền mã hóa – từ nhà đầu tư nhỏ lẻ cho đến các tổ chức công nghệ. Từ một lĩnh vực từng bị xem là “rủi ro cao, không được thừa nhận”, crypto và tài sản số giờ đây đã trở thành một phần chính thức của nền kinh tế Việt Nam.

Đây là bước chuyển mình mang tính chiến lược, giúp cộng đồng crypto Việt Nam từ chỗ hoạt động bên lề trở thành lực lượng được công nhận, bảo vệ và có đóng góp tích cực vào chuyển đổi số quốc gia.

Việc Luật Công nghiệp Công nghệ Số 2026 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 không chỉ bảo vệ nhà đầu tư cá nhân mà còn mở ra một “vùng đất mới” cho các doanh nghiệp blockchain và startup công nghệ. Đây là lần đầu tiên những mô hình kinh doanh dựa trên blockchain được pháp luật Việt Nam thừa nhận và tạo điều kiện hoạt động hợp pháp, thay vì phải hoạt động trong không gian “nửa mở, nửa cấm” như trước.

Gọi vốn minh bạch và công khai

Trước khi có luật, phần lớn hoạt động gọi vốn bằng tiền điện tử (ICO, IEO, IDO) tại Việt Nam đều diễn ra trong các nhóm kín, qua các nền tảng nước ngoài, không chịu sự quản lý của pháp luật. Điều này vừa làm gia tăng rủi ro cho nhà đầu tư, vừa khiến startup gặp khó khi tiếp cận nguồn lực trong nước.

Giờ đây, với hành lang pháp lý rõ ràng, các dự án blockchain có thể gọi vốn cộng đồng một cách minh bạch, công khai và được pháp luật bảo vệ. Điều này sẽ giúp tạo dựng niềm tin với nhà đầu tư, đặc biệt là các tổ chức trong và ngoài nước, đồng thời nâng cao tính chuyên nghiệp cho thị trường gọi vốn số tại Việt Nam.

Thúc đẩy phát triển sản phẩm blockchain “Make in Vietnam”

Luật mới khuyến khích việc phát triển và ứng dụng công nghệ số trong đời sống – trong đó blockchain là một trong các công nghệ cốt lõi được đề cập. Các công ty khởi nghiệp Việt Nam có thể mạnh dạn đầu tư phát triển:

• Ví lưu trữ tài sản số (crypto wallets)

• Sàn giao dịch phi tập trung (DEX)

• Ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi)

• Nền tảng token hóa tài sản (real estate, chứng khoán, tài sản trí tuệ...)

• Chợ giao dịch NFT, dApp, Web3

Việc được công nhận hợp pháp sẽ giúp các sản phẩm blockchain “Make in Vietnam” không chỉ phục vụ thị trường nội địa mà còn có cơ hội vươn ra thị trường khu vực và toàn cầu.

Cơ hội hợp tác với nhà nước và khu vực công

Khi tài sản số được công nhận trong hệ thống pháp luật, các mô hình hợp tác công - tư (PPP) trong lĩnh vực blockchain cũng có thể được triển khai. Ví dụ:

• Quản lý đất đai, hồ sơ y tế, định danh điện tử bằng blockchain

• Phát hành tài sản công, trái phiếu địa phương dưới dạng số hóa

• Ứng dụng công nghệ chuỗi khối trong kiểm soát chuỗi cung ứng, chống gian lận…

Startup và doanh nghiệp công nghệ giờ đây có thể tham gia trực tiếp vào các dự án chuyển đổi số của chính phủ, thông qua đấu thầu minh bạch và khung pháp lý rõ ràng.

Khả năng tham gia sandbox và nhận hỗ trợ chính sách

Một điểm tích cực là Việt Nam đang đẩy mạnh xây dựng khung thử nghiệm chính sách (regulatory sandbox) cho các mô hình tài chính số mới. Luật Công nghiệp Công nghệ Số 2026 chính là nền tảng giúp các doanh nghiệp dễ dàng đăng ký tham gia sandbox, thử nghiệm sản phẩm trong môi trường có kiểm soát và nhận được hỗ trợ từ cơ quan quản lý.

Sandbox này có thể là bàn đạp cho các doanh nghiệp blockchain Việt Nam kiểm chứng sản phẩm, hoàn thiện mô hình kinh doanh, và thu hút vốn đầu tư chiến lược trước khi mở rộng quy mô ra thị trường đại chúng.

Tóm lại, với hành lang pháp lý đã rõ ràng, cộng đồng startup và doanh nghiệp blockchain tại Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lịch sử. Nếu biết tận dụng chính sách, đầu tư vào chất lượng và tính minh bạch, họ không chỉ tạo ra những sản phẩm có giá trị trong nước mà còn có khả năng định hình vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ blockchain toàn cầu.

Việc ban hành Luật Công nghiệp Công nghệ Số 2026 đánh dấu một bước tiến lớn trong quá trình hợp pháp hóa tài sản số tại Việt Nam. Tuy nhiên, để luật thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, còn nhiều thách thức đặt ra cả ở cấp độ quản lý lẫn triển khai thực tế. Cùng với đó, Việt Nam cần có những bước đi tiếp theo mang tính chiến lược để bảo đảm sự phát triển bền vững cho thị trường tài sản số.

Cần sớm hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành

Dù luật đã chính thức được thông qua, nhưng để triển khai hiệu quả, các văn bản dưới luật như nghị định, thông tư, quy trình giám sát, hướng dẫn đăng ký tài sản số, xác thực ví điện tử, tiêu chuẩn bảo mật, v.v… cần được ban hành đồng bộ và kịp thời. Việc thiếu hướng dẫn cụ thể có thể khiến doanh nghiệp gặp khó trong việc vận hành, nhà đầu tư lo lắng về tính pháp lý, còn cơ quan quản lý lúng túng trong việc giám sát.

Bài toán quản lý rủi ro và bảo vệ người tiêu dùng

Tài sản số và các nền tảng blockchain có tính phi tập trung cao, biến động giá mạnh, dễ bị khai thác vào mục đích rửa tiền, lừa đảo, và thao túng thị trường. Vì vậy, một trong những thách thức lớn là làm sao cân bằng giữa khuyến khích đổi mới và đảm bảo an toàn tài chính.

Việt Nam cần xây dựng hệ thống quản lý rủi ro chủ động, bao gồm:

• Cơ chế xác minh danh tính (KYC), chống rửa tiền (AML)

• Quy trình xử lý vi phạm, phong tỏa tài sản lừa đảo

• Cổng thông tin minh bạch hóa các dự án blockchain hoạt động tại Việt Nam

• Hệ thống cảnh báo sớm cho người dùng về các mô hình đầu tư rủi ro cao

Nâng cao năng lực quản lý và phối hợp liên ngành

Việc quản lý tài sản số không thể do một cơ quan đơn lẻ đảm nhiệm. Thay vào đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành như:

• Ngân hàng Nhà nước: quản lý dòng tiền và hoạt động tài chính

• Bộ Tài chính: chính sách thuế, báo cáo tài sản số

• Bộ Công an: phòng chống tội phạm công nghệ cao

• Bộ Khoa học & Công nghệ: phát triển công nghệ mới và khung thử nghiệm sandbox

Đồng thời, cần đầu tư nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý, kiểm soát công nghệ số để tránh tụt hậu so với tốc độ phát triển của thị trường.

Giáo dục cộng đồng và tăng cường hiểu biết tài chính số

Một trong những rào cản lớn là thiếu kiến thức tài chính số ở phần đông người dùng, đặc biệt là các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Nếu không hiểu rõ rủi ro của tiền mã hóa, họ rất dễ rơi vào các dự án lừa đảo hoặc đầu tư theo phong trào.

Chính phủ và các tổ chức xã hội cần đẩy mạnh các chương trình:

• Giáo dục tài chính số trong trường học

• Hướng dẫn nhận diện rủi ro đầu tư tiền mã hóa

• Hỗ trợ pháp lý và thông tin cho người mới tham gia thị trường

Xây dựng hệ sinh thái tài sản số minh bạch, có trách nhiệm

Cuối cùng, để thị trường phát triển bền vững, cần xây dựng một hệ sinh thái tài sản số minh bạch, có đạo đức và định hướng lâu dài. Điều này đòi hỏi sự tham gia trách nhiệm từ nhiều phía: doanh nghiệp công nghệ phải tuân thủ luật pháp, các sàn giao dịch phải bảo vệ người dùng, cộng đồng crypto cần tự thanh lọc và nâng cao tiêu chuẩn hoạt động.

Luật chỉ là nền móng – việc hiện thực hóa tiềm năng của nền kinh tế số sẽ phụ thuộc vào khả năng tổ chức, điều phối và thích ứng linh hoạt của cả hệ thống.

Khi tài sản số chính thức được công nhận hợp pháp, nhu cầu tìm kiếm các nền tảng giao dịch an toàn, minh bạch và dễ tiếp cận sẽ tăng mạnh. Nhà đầu tư cá nhân – từ người mới bắt đầu đến các nhà giao dịch chuyên nghiệp – cần lựa chọn những sàn giao dịch đáp ứng đầy đủ tiêu chí về pháp lý, bảo mật, tính thanh khoản và hỗ trợ người dùng.

Dưới đây là 5 sàn giao dịch tài sản số tiêu biểu, được đông đảo người dùng tại Việt Nam lựa chọn, trong đó có cả nền tảng quốc tế và sàn phù hợp với định hướng phát triển nội địa

1. Binance – Sàn giao dịch lớn nhất thế giới

• Ưu điểm: Khối lượng giao dịch khổng lồ, nhiều cặp coin/token, phí thấp, có tiếng Việt, hỗ trợ P2P tại Việt Nam.

• Tính pháp lý: Đang mở rộng hợp tác với nhiều quốc gia, bao gồm cả Đông Nam Á.

• Phù hợp với: Nhà đầu tư mọi cấp độ, từ người mới đến chuyên nghiệp.

2. TopOne Markets – Nền tảng tích hợp tài sản số và tài chính truyền thống

• Ưu điểm: Đăng ký dễ dàng, hỗ trợ giao dịch crypto, CFD, chỉ số, forex trên cùng một nền tảng. Có đội ngũ hỗ trợ tại Việt Nam.

• Tính pháp lý: Được cấp phép và vận hành theo mô hình minh bạch, phù hợp với định hướng của Luật Công nghiệp Công nghệ Số.

• Phù hợp với: Nhà đầu tư Việt muốn đa dạng hóa danh mục tài sản số lẫn tài sản truyền thống.

3. Remitano – Sàn P2P thân thiện với người Việt

• Ưu điểm: Giao diện đơn giản, hỗ trợ mua bán trực tiếp bằng VNĐ, quy trình KYC nhanh, có cộng đồng người dùng lớn tại Việt Nam.

• Tính pháp lý: Vận hành theo mô hình P2P, phù hợp với các giao dịch nhỏ và trung bình trong nước.

• Phù hợp với: Người mới bắt đầu hoặc giao dịch nhỏ lẻ.

4. Bitfinex – Phù hợp với nhà đầu tư giàu kinh nghiệm

• Ưu điểm: Tính thanh khoản cao, nhiều cặp giao dịch hiếm, hỗ trợ margin trading, có API chuyên sâu.

• Tính pháp lý: Thuộc sở hữu của iFinex – công ty đứng sau Tether (USDT), có lịch sử lâu dài và minh bạch.

• Phù hợp với: Nhà đầu tư chuyên nghiệp, các tổ chức và quỹ đầu tư lớn.

5. OKX – Nền tảng giao dịch đa dạng, tập trung vào hệ sinh thái Web3

• Ưu điểm: Hỗ trợ nhiều sản phẩm: giao dịch spot, futures, staking, ví Web3 và DeFi. Giao diện hiện đại, dễ sử dụng.

• Tính pháp lý: Tuân thủ tại nhiều quốc gia, đang mở rộng thị trường tại châu Á.

• Phù hợp với: Nhà đầu tư quan tâm đến hệ sinh thái phi tập trung và cơ hội từ các dự án Web3.

Lưu ý quan trọng: Dù luật pháp đã công nhận tài sản số, nhà đầu tư vẫn cần tuân thủ đầy đủ quy định về KYC/AML, báo cáo thuế và xác minh danh tính. Luôn kiểm tra thông tin pháp lý, uy tín sàn, và không “all-in” vào các dự án chưa rõ ràng.

Trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng này, việc lựa chọn sàn giao dịch không chỉ là yếu tố kỹ thuật, mà còn là bước đi chiến lược giúp bạn tham gia vào thị trường tài sản số một cách an toàn, bền vững và hợp pháp.

Luật Công nghiệp Công nghệ Số 2026 không chỉ hợp pháp hóa tài sản số tại Việt Nam mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho kinh tế số, đổi mới sáng tạo và đầu tư công nghệ. Với khung pháp lý rõ ràng, các nhà đầu tư cá nhân được bảo vệ quyền sở hữu, các doanh nghiệp blockchain được hoạt động minh bạch, và các tổ chức tài chính quốc tế có thêm lý do để đặt niềm tin vào thị trường Việt Nam.

Tuy nhiên, cùng với cơ hội là những thách thức trong quản lý, bảo vệ người tiêu dùng và xây dựng hệ sinh thái bền vững. Thành công của nền kinh tế tài sản số sẽ phụ thuộc vào sự phối hợp giữa nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng, cũng như khả năng thích ứng linh hoạt của cả hệ thống.

Trong bối cảnh đó, việc lựa chọn các sàn giao dịch uy tín sẽ là bước đi chiến lược để nhà đầu tư tiếp cận thị trường một cách an toàn, minh bạch và hiệu quả. Tài sản số không còn là “vùng xám” – mà đang dần trở thành trụ cột hợp pháp và quan trọng trong tương lai tài chính của Việt Nam.

Giao Dịch Trực Tuyến Bitcoin/Ethereum/Teder/Binance Coin, v.v. Tiền Điện Tử Thịnh Hành Toàn Cầu

Giao dịch ngay >