Mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược là gì? Cách giao dịch với mô hình này như thế nào?

Chiếc cốc và tay cầm ngược là mô hình khá phổ biến, được hiển thị trên các biểu đồ giao dịch chứng khoán hoặc Forex. Mô hình này là căn cứ quan trọng để các nhà đầu tư nắm bắt xu hướng của thị trường cũng như là cơ sở quan trọng để đưa ra các quyết định giao dịch hợp lý. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết hơn về đặc điểm cũng như cách giao dịch với mô hình này nhé!

Khái niệm chiếc cốc và tay cầm ngược

Khái niệm chiếc cốc và tay cầm ngược

Khái niệm về chiếc cốc (Cup) và tay cầm (Handle) đã xuất hiện từ năm 1988 khi được kỹ thuật viên người Mỹ William J. O'Neiltrong trong tác phẩm kinh điển "Cách kiếm tiền từ chứng khoán" của mình. Thế nhưng những định nghĩa sơ khai về mô hình thậm chí đã được công bố vào năm 1984 thông qua một loạt bài viết được xuất bản trên tờ Investor's Business Daily của ông.

Đây cũng chính là cơ sở để khái niệm chiếc cốc và tay cầm ngược (Inverted Cup and Handle) xuất hiện vào thời điểm sau này. Về bản chất, mô hình cốc và tay cầm ngược hoạt động tương tự như mô hình chiếc cốc và tay cầm thông thường, từ cách hình thành đến các thành phần, duy chỉ có điều khác là nó thể hiện xu hướng ngược lại.

Cụ thể trong giao dịch chứng khoán hay Forex, mô hình chiếc cốc và tay cầm là một biểu đồ đảo chiều giảm dần dần sau một động thái tăng giá. Thay vì hướng xuống dưới như mô hình cốc tay cầm xuôi chiều, cốc và tay cầm được thể hiện trên mô hình sẽ hướng lên trên. Mô hình này thường được các nhà đầu tư đặc biệt quan tâm để nhận biết sự đột phá về giá tại một thời gian giảm hoặc tăng dài hạn.

Các thành phần của mô hình

Cụ thể, mô hình này bao gồm hai phần như sau:

• Phần cốc. Nhìn vào một biểu đồ, bạn có thể dễ dàng nhận thấy giá cổ phiếu sau chuỗi tăng giá đã có dấu hiệu tạo đỉnh. Vào thời điểm này các nhà đầu tư cảm thấy cần chốt lời nên bán dần dần cổ phiếu hoặc forex, khiến cho giá bắt đầu đi xuống dần dần giống hình chiếc cốc úp ngược (Chiếc cốc sẽ cong hình chữ U, đôi khi tạo đỉnh chữ V).

• Phần tay cầm: Sau khi giá giảm đến một mức độ nhất định, lực bán ra từ các nhà đầu tư yếu dần. Theo tâm lý thông thường, nhiều nhà đầu tư khác sẽ có tâm lý mua vào hay gom cổ phiếu, khiến giá đi theo xu hướng tăng lên sẽ tạo thành hình tay cầm.

Tuy nhiên, nếu để ý, bạn sẽ nhận thấy rằng lượng mua đó không đủ để khiến giá tăng bật trở lại, tạo lợi nhuận đáng kể cho các nhà đầu tư. Chính vì vậy, xu hướng bán tháo sẽ xảy ra, đẩy giá của cổ phiếu hay ngoại hối giảm dần, vượt qua phần đáy của cốc. Khả năng rất cao là giá của cổ phiếu hay Forex sẽ tiếp tục giảm giá trong một thời gian dài tiếp theo.

Mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược khác gì với chiếc cốc tay cầm xuôi chiều?

Nhìn qua các mô hình này, bạn có thể dễ dàng nhận ra, mô hình cốc tay cầm bình thường sẽ giống như một tách trà bạn hay cầm vậy. Còn với phần đảo ngược, cốc trà đó đã bị úp ngược xuống.

Đối với mô hình cốc tay cầm xuôi chiều, nó sẽ bắt đầu bằng một xu hướng giảm dần tới phần đáy và bật lên mạnh mẽ ở phần bên phải của chiếc cốc. Trong khi, mô hình đào chiều bắt đầu bằng một xu hướng tăng đến chạm định và giảm dần về giá ở phần sau đó.

Dẫu có sự khác biệt như vậy, nhưng hai mô hình này đều là những căn cứ quan trọng giúp các nhà đầu tư đưa ra các quyết định mua bán đúng đắn vào từng thời điểm khác nhau của thị trường. Đơn cử như, trong mô hình xuôi chiều, khi cốc tay cầm được xác định, các nhà đầu tư sẽ cần phải chọn lệnh Mua đúng thời điểm. Hay vào thời điểm giá giảm tại mô hình ngược chiều, các nhà đầu tư cần phải đưa ra lệnh Bán đúng lúc để tránh tổn thất về tiền bạc cho mình.

Cách thức nhận biết mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược

Trong khi mô hình cốc tay cầm thông thường thường xuất hiện sau một xu hướng giảm, mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược lại thường xuất hiện sau một xu hướng tăng, tạo sự đảo ngược trên biểu đồ xu hướng.

Theo đó, mô hình này sẽ bắt đầu theo một xu hướng tăng chạm đến một đỉnh nào đó và sau đó giá có xu hướng giảm dần tạo ra đỉnh tròn (giống như đáy của chiếc cốc úp ngược).

Vào cuối xu hướng đảo ngược do giá giảm, giá sẽ có xu hướng tăng lên một chút do thị trường có dấu hiệu đầu tư tích cực hơn, tạo ra phần tay cầm. Thế nhưng, nhìn chung, xu hướng của thị trường sau đó sẽ tiếp tục đi xuống cho đến khi tạo một điểm đáy mới.

Mặc dù mô hình này thể hiện một xu hướng giảm giá cho một cổ phiếu hay đồng ngoại hối nào đó, nhưng đối với vị trí của các nhà đầu tư nó sẽ mở ra cơ hội tạo ra một sự đảo chiều hay nói cách khác là tăng giá mới sau quá trình giảm trong thời gian dài. Chính vì vậy, họ vẫn quan tâm đến một vài đặc điểm sau của mô hình này trong giao dịch chứng khoán hay Forex:

• Chiều dài. Theo các chuyên gia, chiếc cốc có đáy dài hơn và cong giống hình chữ U hơn mang lại tín hiệu mạnh hơn. Nên tránh những cốc có đáy hình chữ "V" nhọn.

• Độ cao: Chiếc cốc này không nên quá cao, tương tự như phần phần tay cầm. Bởi chiều cao của chiếc cốc hay tay cầm quá lớn chứng tỏ cổ phiếu hay Forex đã đạt mức đỉnh quá cao và khó có thể chạm lại mốc như vậy.

• Khối lượng: Khối lượng giao dịch sẽ giảm khi giá giảm và ngược lại sẽ tăng khi giá tăng nhưng điều đó không có ý nghĩa nhiều với mô hình chiếc cốc và tay cầm đảo ngược. Đặc biệt ở phần tay cầm, dù giá có tăng lên, khối lượng giao dịch có tăng nhưng cũng ít có khả năng cổ phiếu hay Forex sẽ tiếp tục tạo đỉnh như thời gian trước đó. Tuy nhiên các nhà đầu tư vẫn thường phải so sánh những dữ liệu trong một thời gian dài để đưa ra những phân tích và quyết định có nên mua vào hay bán ra hay không đặc biệt vào thời điểm có xu hướng tăng nhẹ ở phần tay cầm.

Hạn chế của mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược

Giống như tất cả các chỉ báo kỹ thuật, cốc và tay cầm nên được sử dụng cùng với các tín hiệu và chỉ báo khác trước khi đưa ra quyết định giao dịch. Tuy nhiên với mô hình thuận chiều hay đảo chiều trong giao dịch chứng khoán hay Forex, chúng cũng đều có những hạn chế.

• Hạn chế đầu tiên và lớn nhất của mô hình này chính là thời gian hình thành rất dài, chúng có thể diễn ra hàng tháng hoặc thậm chí một năm. Tuy nhiên, có nhiều thời điểm, nhà đầu tư sẽ thấy biến động giá trong thời gian ngắn (theo ngày hoặc tuần) đã tạo thành mô hình chiếc cốc và tay cầm. Chính điều này tạo sự mơ hồ, không chắc chắn rằng liệu đây có đúng là mô hình chiếc cốc hay tay cầm cần phải lưu ý hay không. Từ đó dẫn dến những quyết định chưa được chính xác;

• Mô hình cốc và tay cầm ngược không phải là giao dịch có xác suất tốt nếu thị trường chung không đi vào một đợt giảm giá hoặc điều chỉnh. Mô hình này có tỷ lệ tốt hơn để phát huy hiệu quả như mong đợi nếu nó thuộc về một cổ phiếu không thu hút trên thị trường với mức tăng trưởng doanh thu và nguồn thu giảm.

• Mức giá mục tiêu giảm có thể nằm trong khoảng 20% -50% nhưng có thể giảm xuống thấp hơn và tất nhiên chúng cũng có thể tăng giá trở lại theo hướng điều khiển ngược và thất bại. Một nhà giao dịch phải hiểu theo cách nó diễn ra bằng cách để các giao dịch diễn ra nhưng cắt ngắn các giao dịch thua lỗ.

Cách thức giao dịch với mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược

Cách giao dịch tại mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược này được sử dụng khá đơn giản nên thường được người chơi chứng khoán đánh giá cao. Bạn chỉ cần cân nhắc để lựa chọn đúng thời điểm thích hợp để vào lệnh Buy (Mua) hoặc Sell (Bán). Cụ thể như sau:

• Điểm vào lệnh. Nhà giao dịch chỉ có thể sử dụng chiến lược này sau khi mô hình đã được xác nhận, với dấu hiệu nhận biết à một đột phá giảm qua phần tay cầm. Trong trường hợp này, nhà giao dịch có thể mở một giao dịch bán.

• Điểm dừng lỗ. Nhà giao dịch nên đặt dừng lỗ ở đỉnh của tay cầm, được đánh dấu bằng đường ngang màu đỏ trên biểu đồ.

• Chốt lời. Nhà đầu tư nên xác định được hai mục tiêu trên mô hình biểu đồ chiếc cốc và tay cầm đảo ngược trước khi đưa ra quyết định chốt lời. Khi mục tiêu về giá đã đạt được trong một khoảng thời gian kiểm tra, giao dịch nên bị đóng nếu hành động giá phá vỡ 2 ngưỡng mục tiêu. Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư quyết định giữ một phần của vị trí mở, họ có thể quản lý giao dịch của mình, thậm chí có thể điều chỉnh lệnh dừng lỗ ngay trên đỉnh của khu vực.

Nhìn chung, với các giao dịch dựa trên mô hình chiếc cốc và tay cầm đảo ngược, nhà đầu tư nên vào giao dịch lệnh Sell khi mà bắt đầu có xu hướng giảm dần sau khi giá chạm định. Vào thời điểm này, bạn cần phải theo dõi sát sao khi đường giá có khuynh hướng đi ngang tạo ra đỉnh cốc. Khi đường giá chớm giảm, kéo theo đó là khối lượng giao dịch giảm dần, các nhà đầu tư nên bán ra.

Một số câu hỏi thường gặp

• Mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược là gì?

  Mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược hoạt động theo chiều ngược lại của mô hình cốc tay cầm thuận chiều được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Mô hình này được xác nhận khi có một hành động giá phá vỡ kênh của tay cầm cốc theo hướng giảm giá. Mục tiêu đầu tiên trong mô hình tương ứng với kích thước giảm giá xung quanh tay cầm. Mục tiêu thứ hai chính bằng kích thước của cốc theo chiều hướng xuống bắt đầu từ thời điểm giá bị phá vỡ.

• Dấu hiệu nhận biết một mô hình chiếc cốc và tay cầm đảo ngược

  Mô hình này bắt đầu bởi một xu hướng tăng lên về giá của một cổ phiếu hoặc Forex. Sau khi chạm tới đỉnh, giá cũng như khối lượng giao dịch của loại sản phẩm giao dịch đó có dấu hiệu chững lại và giảm từ từ tới một điểm nhất định. Sau đó có sự tăng nhẹ do sức mua tăng nhưng nhìn chung vẫn không thể đẩy giá lên được như giai đoạn trước đó.

• Ý nghĩa của mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược?

  Mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược là mô hình quan trọng mà các nhà giao dịch chứng khoán hay Forex dùng để nắm bắt sự đột phá về giá cổ phiếu hay một đồng ngoại hối nào đó. Để giảm thiểu tổn thất có thể xảy ra khi xu hướng về giá có dấu hiệu đi xuống, nhà đầu tư phải nắm bắt những đặc điểm của mô hình này sau.

• Mô hình này có quan trọng trong giao dịch chứng khoán hay tiền điện tử hay không?

  Mô hình này được các nhà đầu tư chứng khoán và ngoại hối đặc biệt lưu ý. Chúng thường diễn ra trong một thời gian dài nhưng đôi khi có thể có những biến động theo ngày hoặc theo tuần.

• Mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược khác gì mô hình chiếc cốc tay cầm thông thường?

  Ngược lại với mô hình giao dịch chứng khoán hay Forex có hình chiếc cốc và tay cầm ngược, mô hình biểu đồ cốc tay cầm xuôi chiều sẽ báo hiệu rằng cổ phiếu sẽ chuẩn bị tăng giá mạnh mẽ. Phần cốc được tạo ra sau khi có một xu hướng giảm giá và có dấu hiệu phục hồi về giá từ từ trong thời gian sau đó. Các nhà đầu tư thường sử dụng mô hình này để nắm bắt cơ hội từ những đợt bùng nổ tăng giá của giá cổ phiếu.

Kết luận

Mô hình chiếc cốc và tay cầm ngược xuất hiện trên biểu đồ xu hướng là điều không phải nhà đầu tư nào cũng mong muốn. Bởi nó báo hiệu một xu hướng giảm dần về giá mà dấu hiệu phục hồi còn phải đợi thời gian trả lời ở phía trước. Dẫu vậy, việc hiểu và nắm được các đặc điểm, cách hình thành của mô hình đảo ngược này sẽ giúp các nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện hơn và sâu sắc hơn về các xu hướng trên thị trường giao dịch chứng khoán và Forex. Từ đó, có thể đưa ra những quyết định đầu tư khôn ngoan và chính xác hơn. Chúc các bạn thành công!