Front Running là gì? Tác động của Front running trên thị trường chứng khoán và giao tịch tiền điện tử ra sao?

Front Running hay dịch sang tiếng Việt là chạy trước được sử dụng khá nhiều tại các sàn giao dịch hiện nay. Thế nhưng không phải ai cũng biết đến và hiểu chính xác cụm từ này là gì, đặc biệt đối với các newbie mới chân ướt chân ráo gia nhập làng tài chính hiện nay. Với bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu những thông tin cơ bản nhất về Front running cũng như tầm ảnh hưởng không phải ai cũng hiểu của hoạt động này trên thị trường hiện nay.

1. Định nghĩa khái niệm Front Running

Front Running hay tại một số nơi còn gọi là Tailgating có nghĩa là Chạy trước trong tiếng Việt. Nghe đến đây, các bạn có thể đoán rằng liệu đây có phải là tên gọi khác của hoạt động bán tháo cổ phiếu trước hay cắt lỗ hay không. Gần đúng rồi đấy!

Chính xác hơn, cụm từ Front Running hay Chạy trước được sử dụng trong trường hợp một nhà giao dịch hoặc đầu tư nào đó tham gia vào một giao dịch vì họ biết trước một giao dịch không công khai lớn sẽ ảnh hưởng đến giá của tài sản, dẫn đến khả năng họ sẽ thu được một nguồn lợi nhuận lớn. Một trường hợp của Front Running xảy ra khi một nhà môi giới hoặc nhà phân tích mua hoặc bán cổ phiếu vào chính tài khoản của họ trước khi họ đưa ra khuyến nghị mua hoặc bán một loại tài sản cho khách hàng.

Những hoạt động trục lợi này dựa trên các thông tin nội bộ chưa được phép công bố mà nhà giao dịch hoặc nhà đầu tư nắm trong tay. Chính vì vậy chạy trước bị coi là bất hợp pháp và phi đạo đức Tuy nhiên, nếu một giao dịch lớn dựa trên các thông tin đã được công khai, việc mua hoặc bán trước đó không được coi là bất hợp pháp.

2. Cách hoạt động của Front-Running

Như đã khẳng định ở trước, Chạy trước là một hành vi vi phạm vấn đề đạo đức, hay thậm chí là quy định pháp luật bởi các thông tin chưa được phép công khai bị sử dụng với mục đích thu về lợi nhuận cho cá nhân.

Thông thường, hành vi này sẽ được thực hiện với cách thức phổ biến như sau:

Một nhà giao dịch trung gian nhận được yêu cầu từ khách hàng mua 300.000 cổ phiếu của Công ty ABC. Thế nhưng thay vì đặt lệnh giao dịch cho khách hàng, nhà môi giới đó lại giữ lệnh của khách hàng này và thực hiện một lệnh với khối lượng tương đương với tư cách cá nhân cũng vào chính cổ phiếu đó. Lệnh của khách hàng được đặt sau đó nhưng thời điểm đó giá cổ phiếu tăng lên do quy mô lệnh của khách hàng. Giá trị tăng lên của cổ phiếu này ngay lập tức tạo ra lợi nhuận cho nhà môi giới đó.

Bên cạnh đó, một trường hợp khác cũng bị coi là hành động Chạy trước trái pháp luật. Đó là một cá nhân hay một nhà đầu tư cổ phiếu trong doanh nghiệp sử dụng thông tin nội bộ chưa được công bố của chính doanh nghiệp của mình để mua bán cổ phiếu một cách phi đạo đức.

Tuy nhiên, một hành vi sẽ không bị coi là bất hợp pháp là khi doanh nghiệp và cá nhân có vị thế tiết lộ vị thế của họ tại thời điểm đề xuất, tức là thời điểm thông tin được công khai. Ngoài ra, một nhà giao dịch bán khống có thể tích lũy vị thế bán, sau đó tiết lộ thông tin về lí do họ bán cổ phiếu cũng không bị coi là bất hợp pháp. Bởi người đó chỉ đang cố gắng kiếm lợi nhuận từ những thông tin và điều kiện chung và xa hơn là kế hoạch thu hoạch từ hoạt động đầu cơ và bán tháo cổ phiếu (Pump và Dump).

3. Các ví dụ về Front Running

3.1.  Dự đoán các giao dịch lớn trong tương lai

Dự đoán các giao dịch lớn trong tương lai có lẽ là ví dụ tiêu biểu nhất về Chạy trước. Giống như ví dụ về cách thức hoạt động của Front Running được đề cập ở trên, một nhà môi giới hoàn toàn có thể thực hiện được các hành vi này một cách dễ dàng, vì hơn ai hết họ là người tiếp cận với khách hàng với những thông tin về giao dịch đầu tiên.

Tiếp tục bàn về, nhà môi giới ở trên sau khi anh ta đặt lệnh mua 300.000 cổ phiếu của công ty ABC trước khi đặt lệnh mua theo yêu cầu của khách hàng. Giả sử người đó mua 300.000 cổ phiếu với giá 10 USD/cổ phiếu và sau đó mới thực hiện lệnh của khách hàng. Ngay sau khi một lệnh giao dịch với khối lượng lớn được thực hiện, giá cổ phiếu tăng lên 13 USD/cổ phiếu. Sau đó, anh ta lại bán 200.000 cổ phiếu với giá 13 USD /cổ phiếu. Và bạn có thể làm một phép tính về khoản lợi nhuận mà người đó thu được. 600.000 USD thực sự là một con số không hề nhỏ một chút nào! Thế nhưng đây lại là hành vi vi phạm đạo đức và pháp luật bởi nhà môi giới đã lợi dụng việc ủy thác của khách hàng để trục lợi cho bản thân.

3.2.  Dự đoán tin tức ảnh hưởng đến giá của chứng khoán

Bên cạnh việc dự đoán khối lượng lớn giao dịch sẽ được thực hiện, các nhà đầu tư còn lợi dụng Front Running qua một hình thức khác đó là thông tin chưa được công khai về một sự kiện sắp tới sẽ ảnh hưởng đến giá của các loại cổ phiếu.

Ví dụ như một nhà phân tích chuẩn bị một báo cáo khuyến nghị đầu tư về Tesla Inc. Báo cáo này có tiềm năng sẽ đẩy giá cổ phiếu của doanh nghiệp này tăng cao hơn so với thời điểm hiện tại. Trước khi công khai báo cáo đó, người đó tranh thủ mua vào một số lượng lớn cổ phiếu và ung dung kiếm được lợi nhuận sau khi mọi thông tin được công khai và giá cổ phiếu của Tesla trên đà tăng trưởng.

Hành vi này trên thực tế cũng không được phép thực hiện bởi việc sử dụng các thông tin nội bộ một cách không chính thức. Thậm chí, những ai sử dụng các thông tin có tính bảo mật này có thể sẽ phải đối mặt với các hình thức xử lý của pháp luật.

3.3.  Chạy trước chỉ mục

So với hai ví dụ điển hình về Front Running ở trên, chạy trước chỉ mục không phải là hành vi bất hợp pháp và thậm chí còn được các nhà giao dịch sử dụng như một chiến lược giao dịch. Các quỹ chỉ số, đang trở nên cực kỳ quan trọng trên thị trường tài chính. Bất cứ khi nào một cổ phiếu mới được thêm vào chỉ số thị trường (ví dụ: S&P 500), thông báo sẽ được thực hiện trước khi cổ phiếu thực sự được thêm vào.

Ví dụ: S&P 500 thông báo rằng Hi-Tech Inc. sẽ được thêm vào chỉ số trong ngày hôm sau. Ngày hôm sau, các nhà giao dịch có thể nhanh chóng mua cổ phiếu của công ty trước khi các quỹ chỉ số có thể mua cổ phiếu của công ty. Các quỹ chỉ số sẽ đẩy giá cổ phiếu lên vì khối lượng lệnh mua khổng lồ của họ. Và đương nhiên các nhà đầu tư nhanh chân hơn sẽ chỉ cần ngồi canh giá cổ phiếu và thực hiện các giao dịch mua bán để kiếm lợi nhuận mà thôi.

4. Front Running (Chạy trước) trong giao dịch tiền điện tử

Hiện nay, các hoạt động Chạy trước không chỉ diễn ra tại khu vực chứng khoán, chúng còn có những tác động đến cả một trong những kênh đầu tư hot nhất hiện nay – tiền điện tử. Thực tế không có quá nhiều khác biệt về cách thức hoạt động của Front Running giữa hai khu vực này.

Trong môi trường tiền điện tử, có những chương trình hỗ trợ giao dịch được sử dụng để tự động hóa giao dịch. Chúng sẽ tự động tổng hợp, đánh giá thông tin có sẵn trên thị trường và thực hiện các giao dịch chạy trước cho người dùng.

Ví dụ như nếu một nhà giao dịch tiền điện tử biết rằng cổ phiếu của Tesla sắp được Elon Musk mua với khối lượng lên tới 15 triệu USD, chương trình hỗ trợ đó sẽ tự động đặt lệnh mua ngay trước đó. Sau khi số lượng tiền khổng lồ được đổ vào cổ phiếu, giá cổ phiếu đó sẽ tăng vọt và chương trình đó sẽ ngay lập tức đặt một lệnh bán, do đó đặt lợi nhuận tối đa từ giao dịch.

Các nhà nghiên cứu của CyberNews đã đánh giá giá trị tổng thể được trích xuất, từ ngày 24 tháng 4 đến ngày 24 tháng 5 năm nay, cũng như giá trị mà những người chạy trước có được từ các giao dịch trong 24 giờ trong khoảng thời gian hàng tháng này. Họ nhận ra rằng những người chạy trước đã thu về hơn 12 triệu đô la từ các giao dịch mỗi ngày, kéo theo đó khoản lỗ hàng tháng mà các nhà giao dịch bình thường phải chịu lên tới gần 280 triệu đô la tiền điện tử, có thể lên tới hàng tỷ đô la hàng năm.

Để tìm hiểu kỹ hơn về chương trình hỗ trợ cũng như Chạy trước trong giới tiền ảo như thế nào, các bạn hãy tham khảo các thông tin dưới đây.

4.1.  Bot là gì?

Bot chính là những chương trình được lập trình sẵn để tự động hóa việc giao dịch đã được nhắc đến ở trên. Chúng sẽ thay các nhà đầu tư theo dõi mọi biến động trong thị trường, lựa chọn thời điểm phù hợp để giao dịch, cũng như tự động tổng hợp, đánh giá những thông tin có sẵn trên thị trường và thực hiện việc mua bán tài sản cho người sử dụng chúng.

Các bot này có những đặc tính phổ biến như sau:

• Có khả năng phân tích dữ liệu từ thị trường;

• Có khả năng dự đoán rủi ro thông qua các phân tích, tính toán những rủi ro trên thị trường;

• Có khả năng mua và bán tài sản thông qua sử dụng API.

  
  

Hiện nay, có rất nhiều loại bot với chức năng khác nhau trên thị trường như: trading bot dùng để kiểm tra các chiến thuật giao dịch khác nhau, arbitrage bot dùng để mua bán chênh lệch giá, vả cả front-running bot.

4.2.  Front Running bot trong giao dịch tiền điện tử

Đặc tính biết trước xu hướng thị trường và các giao dịch sắp xảy ra là một phần rất quan trọng của Front-Running. Thế nhưng, hiện tượng này lại đang xảy ra khá thường xuyên trong lĩnh vực này. Các chuyên gia lý giải rằng cấu trúc của các Ethereum blockchain hoặc các blockchain có thiết kế tương tự có một nơi chứa tất cả các giao dịch đang đợi được xử lý. Chúng được gọi làm mempool. Mempool này không an toàn tuyệt đối và có thể bị xâm nhập và scan dữ liệu từ các thợ đào hay là các bot. Một khi các giao dịch bị phát hiện, các bot có thể tự động chạy trước để thu về lợi nhuận cho người sử dụng như cách thức hoạt động của Front Running trong chứng khoán.

Trong môi trường tiền kỹ thuật số, một số loại hình Front running phổ biến là:

• Chạy trước (Front running) cơ bản: Đặt lệnh vào những cổ phiếu, đồng coin có tiềm năng sinh lợi nhuận;
  

• Tấn công chủ động (Displacement attack). Với loại hình này các thợ đào thay thế giao dịch gốc với giao dịch của chính mình hoặc thông qua bot. Giao dịch bị thay thế có thể được thực hiện nhưng hiệu quả sẽ không được như dự tính ban đầu.

• Tấn công chèn từ hai đầu (sandwich attack). Tại đây người can thiệp sẽ đặt giao dịch ở hai đầu của giao dịch gốc và hưởng lợi nhuận mà không cần giữ tài sản. Lưu ý, những giao dịch bị tấn công theo cách này thường sẽ chịu (trượt giá) slippage cao hơn.

• Tấn công áp đặt (Suppression attack). Hình thức này có nghĩa là trì hoàn giao dịch gốc. Giao dịch tiềm năng có trượt giá thấp, thợ đào hoàn toàn có thể can thiệp để trì hoãn giao dịch. nếu giao dịch đó muốn được thực hiện thì phải chỉnh trượt giá cao hơn.

4.3.  Cách thức hạn chế bị chạy trước (front-running) trong giao dịch tiền điện tử

Để xây dựng một môi trường công bằng và giảm thiểu thiệt hại cho các nhà giao dịch chân chính, một vài giải pháp ngăn ngừa bot front-running trong giao dịch tiền điện tử đã được đề xuất như sau:

• Người dùng nên chia nhỏ giao dịch. Thay vì thực hiện nhiều giao dịch lớn cùng một lúc, người dùng nên chia thành nhiều giao dịch nhỏ hơn. Điều này sẽ làm giảm độ hấp dẫn của giao dịch với các bot vì giá trị có thể khai thác được sẽ ít đi.

• Người dùng nên chỉnh trượt giá (slippage) thấp. Các bot khi đặt giao dịch cũng sẽ làm ảnh hưởng đến giá. Chính vì vậy việc chỉnh slippage thấp sẽ ngăn chặn được những thiệt hại không đáng có cho các nhà giao dịch chân chính. Tuy nhiên việc điều chỉnh slippage thấp có thể khiến giao dịch khó được thực hiện hơn và có thể bị can thiệp theo hình thức ép buộc bởi các thợ đào như trên.

• Các nhà phát triển blockchain thay đổi cấu trúc hạ tầng. Như đã nói đến ở trên, các bot xuất hiện một phần do cấu trúc của blockchain. Do đó các nhà phát triển cần loại bỏ khả năng đặt lại lệnh giao dịch của các thợ đào và có những biện pháp nhằm tăng cường hiệu quả cho việc sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các giao dịch.

• Các nhà phát triển nên có các biện pháp giúp giao dịch trở nên bảo mật hơn nhằm hạn chế việc thu thập thông tin từ các bot hay thợ đào.

Kết luận

Từ những thông tin trên, chúng ta có thể thấy ranh giới giữa hoạt động Front Running hay Chạy trước hợp pháp và bất hợp pháp khá mong manh. Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm xử lý thông tin và thái độ tỉnh táo của nhà đầu tư trước mọi sự hấp dẫn từ việc kiếm lời. Hi vọng rằng, với những nội dung cơ bản về Front Running cũng như những ảnh hưởng của chúng với thị trường tài chính hiện nay sẽ giúp cho các bạn những quyết định đầu tư sáng suốt. Chúc các bạn thành công!