Hướng dẫn chi tiết về giao dịch con rùa (turtle trading)

Vào những năm 1980, một nhà giao dịch người Mỹ Richard Dennis nổi tiếng với việc kinh doanh trên nhiều thị trường đã tham gia vào một cuộc cá cược thú vị với bạn của mình là William Eckhardt. Dennis đánh cược với Eckhardt rằng ông ta có thể dạy cho bất kỳ ai để có thể giao dịch được và “trưởng thành” bằng cách sử dụng cách thức tương tự như cách nuôi những chú rùa con trong trang trại ở châu Á. Thí nghiệm này được gọi là thí nghiệm giao dịch con rùa (turtle trading experiment).

Thí nghiệm giao dịch con rùa (turtle trading experiment)

Dennis gọi những học sinh của mình là những “con rùa”. Những “học sinh” này được Richard Dennis chọn từ một nhóm những người không có kinh nghiệm nào về tài chính. Dennis mở những tài khoản giao dịch lớn cho từng người trong số họ với số tiền của chính mình. Sau đó, Dennis dạy những học sinh này những quy tắc cơ bản để đánh bại thị trường. Thí nghiệm này gần như là chưa có tiền lệ vì nó chứa đựng những rủi ro lớn liên quan đến việc giao dịch bằng tiền mặt. Tuy nhiên, Dennis hoàn toàn tin tưởng vào ý tưởng của mình và ông ta sẵn sàng mạo hiểm số tiền này để chứng minh quan điểm của mình. Các buổi đào tạo Richard Dennis thực hiện chỉ kéo dài trong hai tuần nhưng bất cứ ai trong nhóm học sinh này đều có thể xem lại bài học nhiều lần tuỳ thích.

Để tìm được những “con rùa” của mình, Dennis đã đăng quảng cáo trên tờ báo tài chính nổi tiếng “The Wall Street Journal”. Hàng nghìn người tham gia đăng ký với hy vọng rằng họ có thể học được cách giao dịch từ một trong những chuyên gia về kinh doanh xuất sắc nhất trên thế giới. Từ danh sách đăng ký này, chỉ có 14 người được chọn tham gia thí nghiệm giao dịch con rùa đầu tiên. Đáng tiếc là không ai biết được chính xác những tiêu chí mà Dennis dùng để lựa chọn các ứng viên tham gia. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng quá trình chọn lọc bao gồm việc trả lời một chuỗi các câu hỏi đúng/sai. Một số câu hỏi như sau:

• Ý kiến của những người khác trên thị trường là đáng để quan tâm.

• Giao dịch với số tiền lớn được thực hiện khi một người có thể đạt được mức thấp nhất sau một xu hướng giảm lớn.

• Một nhà đầu tư nên biết nơi để thanh lý tái sản nếu xảy ra thua lỗ

• Không có ích gì khi xem tất cả các báo giá cho giao dịch của nhà đầu tư trên thị trường.

• Nếu một nhà đầu tư có $10,000 để mạo hiểm thì anh ta nên mạo hiểm sử dụng $2,500 cho mỗi một giao dịch.

Dennis sẽ chọn các nhà đầu tư làm “con rùa” cho thí nghiệm của mình nếu họ chọn các câu 2,4,5 là đúng và câu 1,3 là sai.

Dennis lựa chọn các ứng viên của mình với những tiêu chí rất đa dạng về nguồn gốc và cả giới tính. Ngoài những người giao dịch là nam giới, Dennis cũng chọn phụ nữ làm ứng viên trong khi có rất ít nhà giao dịch là phụ nữ trong thời kỳ đó. Cavallo, một trong những ứng viên là nhà giao dịch hàng hoá, nhưng rất nhiều các nhà giao dịch còn lại là công nhân như Jim Dimaria. DiMaria rất biết ơn Dennis vì đã cho mình cơ hội được học hỏi từ ông. Michael Shannon, một ứng viên khác, là một nhà môi giới không thành công cho đến khi anh ấy trở thành “con rùa” của Dennis.

Thí nghiệm của Dennis nhằm mục đích cung cấp một cách tiếp cận hoàn toàn máy móc cùng với một hệ thống quy tắc có thể giúp các nhà giao dịch loại bỏ cảm xúc khỏi sự suy đoán, mặc dù cách tiếp cận này có thể không thành công 100%. Ý tưởng của Dennis là việc này có thể giúp các nhà đầu tư đặt giao dịch của họ hoàn toàn chỉ dựa vào các quy tắc và không bị ảnh hưởng bởi những yếu tố khác. Dennis lập luận rằng ông ta có thể công bố một hệ thống quy tắc trên một tờ báo quốc gia và chỉ một số người có thể sử dụng chúng. Dennis giải thích rằng hầu hết các nhà giao dịch không tuân theo quy tắc một cách cứng nhắc, họ thường tuỳ cơ ứng biến khi họ cảm thấy điều đó là đúng. Do đó, họ thường đi chệch khỏi các quy tắc ban đầu và làm giảm hiệu suất.

Giao dịch con rùa (turlte trading) là gì?

Chiến lược giao dịch con rùa (turtle trading) là một chiến lược theo xu hướng phổ biến mà các nhà giao dịch hay sử dụng để thu được lợi nhuận từ những động lực ổn định trên thị trường giao dịch. Chiến lược giao dịch con rùa được sử dụng trong một loạt các thị trường tài chính và các nhà giao dịch sử dụng chiến lược này một cách thường xuyên để tìm kiểm các điểm đột phát, điểm tăng và giảm.

Trong thí nghiệm của mình, Dennis quyết định đào tạo 14 “con rùa” của mình. Ông ấy đã dạy các học sinh của mình cách lập chiến lược máy móc dựa vào các quy tắc nhất định thay vì dựa vào “trực giác” của họ. Dennis dạy cho nhóm các nhà giao dịch mới này tuân theo quy tắc của mình và những ai thành công sẽ được cấp 1 triệu đô la tiền riêng của Dennis để đầu tư. Họ có thể giao dịch tối đa 12 hợp đồng một ngày trong một tháng. Dennis nhấn mạnh vào việc giao dịch cơ học hơn là giao dịch cảm tính. Ngoài việc đào tạo kỹ năng thuần tuý, ông ấy cũng hạ thấp tầm quan trọng của việc theo dõi các báo cáo tài chính trên TV hoặc trên các bản báo cáo tài chính. Dennis đặt rất ít niềm tin vào việc phân tích tài chính. Ông ấy từng nói rằng: “Bạn không nhận được bất kỳ lợi nhuận nào từ việc phân tích cơ bản. Thực tế, bạn nhận được lợi nhuận từ việc mua và bán. Vậy tại sao bạn phải quan tâm đến vẻ ngoài trong khi có thể đi thẳng vào giá cả thực tế trên thị trường?”

Các quy tắc trong giao dịch con rùa (turtle trading)

Để có thể trở thành các nhà giao dịch thành công, những “con rùa” của Dennis phải áp dụng được những quy tắc sau:

Quy tắc giao dịch thị trường – Nên mua/bán công cụ tài chính nào

Quy tắc đầu tiên xoay quanh các thị trường được giao dịch. Theo quy tắc này, những “con rùa” phải giao dịch các hợp đồng tương lai và tìm kiếm thị trường có tính thanh khoản cao, cho phép họ tham gia giao dịch mà không cần di chuyển thị trường trong trường hợp không có các đơn hàng lớn. Từ đó, các “con rùa” đã giao dịch hàng hoá, trái phiếu, năng lượng, tiền tệ và chỉ số S&P 500 để giảm thiểu rủi ro ở nhiều thị trường.

Quy tắc xác định kích cỡ– vị thế - mua/bán bao nhiêu

Trong quy tắc này, những “con rùa” sử dụng một thuật toán xác định kích cỡ – vị thế để giao dịch. Thuật toán bình thường hoá sự biến động đô la của vị thế bằng cách điều chỉnh quy mô giao dịch dựa trên sự biến động đô la trên thị trường. Quy tắc này được dùng để cải thiện sự đa dạng hoá và đảm bảo rằng mọi vị thế đều giống nhau không phân biệt đang tham gia thị trường nào.

Quy tắc nhập – Khi nào mua/bán

Quy tắc thứ 3 cho giao dịch con rùa (turtle trading) được đặt tên là quy tắc nhập, trong đó các học sinh của Dennis sử dụng 2 hệ thống nhập khác nhau. Trong hệ thống nhập đầu tiên, một điểm đột phá 20 ngày đơn giản được sử dụng và đặt tên là mức cao/thấp trong 20 ngày. Hệ thống thứ 2 sử dụng điểm đột phá 55 ngày. Những “con rùa” phải đảm bảo rằng họ đã tìm được tất cả các tín hiệu có sẵn và nếu thiếu dù chỉ 1 tín hiệu cũng đồng nghĩa với việc bỏ lỡ một cơ hội thắng lớn và từ đò ảnh hưởng đến lợi nhuận chung.

Quy tắc dừng – Khi nào thoát khỏi vị thế lỗ

Dennis dạy những “con rùa” phải luôn luôn sử dụng lệnh cắt lỗ (stop loss) để đảm bảo rằng khoản lỗ không trở nên quá lớn. Điều quan trọng với quy tắc này là họ phải xác định được điểm dừng lỗ trước khi vào lệnh đồng thời xác định rủi ro trước khi đặt lệnh giao dịch. Từ đó, họ sẽ tránh được những khoản lỗ lớn như trường hợp của nhà kinh doanh nổi tiếng Nick Leeson, người đã để cho khoản lỗ của mình vượt khỏi tầm kiểm soát. Những thị trường biến động mạnh hơn sẽ có các điểm dừng lỗ rộng hơn để tránh bị “đánh tráo” khỏi giao dịch.

Quy tắc thoát lệnh – Khi nào thoát khỏi vị thế lãi

Việc thoát khỏi vị thế quá sớm có thể làm hạn chế nghiêm trọng khả năng thu lợi nhuận trong giao dịch đó. Đây là một sai lầm phổ biến với các chiến lược chạy theo xu hướng. Các chiến lược giao dịch mà những “con rùa” học được từ Dennis liên quan đến việc thực hiện nhiều giao dịch mà chỉ một số ít trong đó có thể thu được lợi nhuận lớn. Những giao dịch khác sẽ bị lỗ nhưng không lớn. Quy tắc số 1 trong việc thoát khỏi hệ thống là mức thấp nhất trong 10 ngày với các vị thế mua và mức cao nhất trong 20 ngày đối với lệnh bán, trong khi quy tắc 2 sử dụng mức cao và thấp trong 20 ngày. Họ không sử dụng lệnh cắt lỗ mà theo dõi giá trong thời gian thực.

Quy tắc chiến thuật – mua/bán như thế nào

Quy tắc cuối cùng liên quan đến việc dạy những “chú rùa” những chi tiết cụ thể về cách sử dụng lệnh giới hạn và đối phó với thị trường biến động nhanh. Chiến thuật này bao gồm việc bình tĩnh chờ đợi trước khi đặt lệnh thay vì lao vào và cố gắng đạt được mức giá “tốt nhất” như các nhà giao dịch mới thường làm. Họ cũng được dạy để mua ở những thị trường mạnh nhất và bán ở các thị trường yếu nhất để hưởng lợi từ động lực tăng.

Lý do nên sử dụng giao dịch con rùa (turlte trading)

Mặc dù vẫn tồn tại một vài nhược điểm như không hiệu quả đối với các thị trường có biến động giá tăng cao hay những đợt giảm giá phổ biến có thể được suy đoán bằng những quy tắc đơn giản có thể mang đến tác động lớn trong một số trường hợp, giao dịch con rùa (turtle trading) vẫn là một trong những phương pháp cổ điển tuyệt vời nhất của thị trường chứng khoán. Dù nhiều nhà phân tích đã cố gắng lật tẩy các quy trình được vạch ra bởi các chiến lược giao dịch, mục đích của giao dịch con rùa là bất kỳ ai cũng có thể học cách giao dịch thành công trên thị trường tài chính trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. Tất cả những gì nó yêu cầu là một số nghiên cứu ban đầu, thiết lập một kế hoạch giao dịch và khả năng nội tại để bám sát vào kế hoạch đó ngay cả trong trường hợp thị trường đang hoạt động trái ngược với vị thế của mình. Giao dịch con rùa cho chúng ta thấy rằng các nhà giao dịch mới vào nghề đã có thể nắm vững thị trường và tạo ra lợi nhuận đáng kể trong quá trình này.

Một bài học đắt giá là hệ thống rất quan trọng. Nếu không có một thông số được xác định rõ ràng cho việc nhập lệnh, thoát lệnh, xác định kích thước – vị thế và cắt lỗ, nhà giao dịch chỉ đơn thuần là sử dụng trực giác của mình để giao dịch. Điều này có thể dẫn đến việc giao dịch quá mức và sử dụng kích thước – vị thế quá lớn.

Bài học tiếp theo là về tâm lý học. Dù Dennis không bao gồm một yếu tố tâm lý cụ thể nào, việc gặp khó khăn khi tuân theo các quy tắc hoặc mong muốn sửa chữa những quy tắc đó của các sinh viên cho thấy rằng con người gặp khó khăn lớn nhất khi phải tuân theo hệ thống các quy tắc ngay cả khi hệ thống này được chứng minh là có hiệu quả rõ rệt.

Tất nhiên, điều này không có nghĩa là các nhà giao dịch nên dựa vào một chiến lược bất kỳ cho tất cả các thị trường. Các kết quả phản hồi trong lịch sử cho thấy rằng các chiến lược tuân theo xu hướng thường chỉ hiệu quả trong 40-50% thị trường. Một số nhà phân tích tranh luận rằng xác suất giao dịch trên không khác gì việc tung đồng xu và các chiến lược theo xu hướng nên bị loại bỏ hoàn toàn. Điều này là do các nhà giao dịch thường mong đợi giá có thể trải qua các khoản giảm giá đáng kể nằm ngoài mức chấp nhận rủi ro của họ. Việc này có thể phù hợp với nhiều danh mục đầu tư.

Kết luận

Mặc dù kết quả của giao dịch con rùa (turtle trading) có thể tốt hoặc xấu, không thể nghi ngờ rằng nó thực sự cung cấp những thông tin quan trọng.  Thực tế là nhiều nhà giao dịch không thể loại bỏ các quy tắc khỏi cảm giác của mình nhưng những người làm dược điều này thực sự có thể trở thành nhà giao dịch thành công. Qua bài viết này, mong các bạn đã hiểu thêm phần nào về giao dịch con rùa.