อนุพันธ์ 101… รู้ก่อนรวย

พื้นฐานของอนุพันธ์

อนุพันธ์ หรือ Derivative คือ สัญญาหรือข้อตกลงที่มีการอ้างอิงราคาสินทรัพย์ โดยในการลงทุนอาจได้ผลตอบแทนตามตกลง ซึ่งคือส่วนต่างราคาของสินทรัพย์อ้างอิงตามที่ตกลงกันไว้ หรือสินทรัพย์ตามที่อ้างอิงไว้จริง ๆ โดยอนุพันธ์ในยุคแรกนั้นถูกออกแบบมาเพื่อประกันความเสี่ยงสำหรับสินค้าโภคภัณฑ์ในตลาด (Commodities) ซึ่งมีราคาไม่แน่นอน แตกต่างไปตามฤดูกาลหรือเวลา รวมไปถึงสินทรัพย์ทางการเงินอื่น ๆ เช่น หุ้น ดัชนีหุ้น พันธบัตรรัฐบาล หรือเงินตราต่างประเทศ

ตราสารอนุพันธ์ เรียกว่าตราสาร เพราะเอกสารที่ระบุขอบเขตของสิทธิเหนือราคาต่อสินทรัพย์อ้างอิง ในยุคแรกนั้น ตราสารอนุพันธ์ที่รู้จักกัน เรียกว่า “ฟอร์เวิร์ด” ซึ่งเป็นสัญญาที่จะเกิดขึ้นได้โดยไม่จำกัดสถานที่ ไม่เป็นทางการ ไม่มีองค์กรกลางควบคุม ในการทำสัญญา รายละเอียดนั้นตามแต่จะตกลงกันระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย ในยุคแรกที่มีแต่ตราสารอนุพันธ์คือฟอร์เวิร์ด มีการผิดสัญญากันเยอะมาก

ต่อมาได้มีการจัดทำ “ฟิวเจอร์” (Future) ขึ้น ให้เป็นสัญญาแบบเป็นทางการ มีหน่วยงานควบคุมดูแล คือ ตลาด TFEX ซึ่งเป็นตลาดอนุพันธ์ที่ดูแลรูปแบบการทำสัญญาให้เป็นมาตรฐาน และมีสำนักหักบัญชี (Clearing House) ทำหน้าที่เป็นคู่สัญญาตรงกันข้ามเพื่อรับประกันสัญญา โดยเก็บเงินจากคู่สัญญาตัวจริงไว้เป็นประกันล่วงหน้า ป้องกันการผิดสัญญา ทั้งนี้ฟิวเจอร์มีโอกาสที่จะได้รับสินค้าจริงเมื่อครบกำหนด แทนที่จะได้รับส่วนต่างราคา ซึ่งจะต้องอ่านข้อสัญญาให้ดี เพราะการได้รับสินค้าอาจจะไม่ใช่เป้าหมายถ้าคุณตั้งใจจะเก็งกำไร

นอกจากนั้นยังมี “สว็อป” (Swap) ซึ่งเป็นสัญญาแลกเปลี่ยนเงินระหว่างกันของคู่สัญญา ระหว่างคู่สกุลเงิน ใช้กรณีที่กิจการไปลงทุนในต่างประเทศ หรือระหว่างธนาคาร ตรงนี้นั้นไม่ได้เป็นช่องทางในการลงทุนของบุคคลทั่วไป จึงสามารถข้ามความสนใจไปได้

และอีกตราสารอนุพันธ์ซึ่งเป็นที่นิยม คือ ตราสารอนุพันธ์ที่เรียกว่า “อ็อปชั่น” (Option) เป็นข้อตกลงให้สิทธิในการซื้อ (Call) หรือขาย (Put) หุ้นหรือดัชนีหุ้น ตามราคาที่ต้องการในอนาคต ไม่ได้เป็นสัญญาบังคับ ผู้ได้รับสิทธิ์สามารถเลือกได้ว่าจะใช้สิทธิหรือไม่ก็ได้ โดยเวลาที่ซื้อสิทธิ์มาจะต้องจ่ายค่าธรรมเนียม (Premium) ซึ่งมีมูลค่าไม่มากนัก ถ้าไม่ใช้สิทธิ์ก็เสียค่าธรรมเนียมนั้นไปฟรี ๆ แต่ถ้าใช้สิทธิ์ก็อาจจะทำให้ได้ซื้อหุ้นราคาถูกกว่าราคาตลาด หรือขายหุ้นได้สูงกว่าราคาตลาด

ทางเลือกการเทรดอนุพันธ์

ตามคำนิยามของอนุพันธ์  ยังมีตราสารอีกชนิดหนึ่งที่เกิดมาภายหลัง และให้บริการซื้อขายเพื่อเก็งกำไรอย่างแพร่หลายโดยโบรกเกอร์หลายเจ้าราย คือ “สัญญาการซื้อขายส่วนต่าง” (Contract For Difference หรือ CFD) ซึ่งมีลักษณะของสัญญาคล้ายกับ Future ใช้เก็งกำไรขาขึ้นและลงของสินทรัพย์อ้างอิง ซึ่งอาจจะเป็นกลุ่มคู่สกุลอัตราแลกเปลี่ยน สินค้าโภคภัณฑ์ หุ้น ดัชนีหุ้น หรือคริปโตเคอร์เรนซี

เมื่อราคาสินทรัพย์อ้างอิงเปลี่ยนแปลง ก็จะได้รับส่วนต่างระหว่างราคาที่เก็งและราคาปัจจุบันของสินทรัพย์ โดยการลงทุนในเงินตราต่างประเทศ (Forex) ใช้เงินเริ่มต้นลงทุนที่น้อยกว่าการทำสว็อป

อนุพันธ์กับหุ้น เหมือนหรือต่างกันยังไง

“หุ้น” มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า “ตราสารทุน” มีลักษณะที่เหมือนกับอนุพันธ์ตรงที่เป็นหนังสือสัญญาที่มีมูลค่า แต่ต่างกันที่ซื้อขายที่ราคาอ้างอิงกับอุปสงค์และอุปทานของนักลงทุนในตลาดหุ้น โดยแต่ละหน่วยของตราสารทุนสามารถให้สิทธิผู้ถือได้ ทำให้กลายเป็นผู้ถือสิทธิมีฐานะเป็นเจ้าของบริษัท

ด้วยสิทธิ์มีฐานะเป็นเจ้าของบริษัท ทำให้ผู้ถือหุ้นมีสิทธิ์รับเงินปันผลซึ่งปันจ่ายจากเงินกำไรของบริษัท อย่างไรก็ตาม คุณไม่สามารถนำหุ้นไปแลกสินทรัพย์ของบริษัทได้ ไม่เหมือนกับอนุพันธ์ในลักษณะของฟิวเจอร์ที่เมื่อชำระเงินตามราคาที่สัญญากำหนดแล้ว สามารถแลกเปลี่ยนเอาทรัพย์สินตามที่กำหนดในข้อสัญญามาถือครองได้ หรือหากไม่ได้ระบุจะส่งมอบสินค้า ก็อาจจะได้รับเป็นเงินสัดส่วนตามราคาส่วนต่างแทน เท่ากับเพียงใช้ฟิวเจอร์ หรือรวมถึงอ็อปชั่นด้วย เพื่อจะใช้สิทธิ์อ้างเอาส่วนต่างจากราคาสินทรัพย์อ้างอิง

แต่เฉพาะหุ้นแล้ว ราคาหุ้นอ้างอิงกับราคาที่ตลาดหุ้นกำหนดให้ สามารถขายตราสารทุน (คือหุ้น) ไปให้ผู้อื่นครอบครองสิทธิมีฐานะเป็นเจ้าของบริษัทแทน โดยผู้ขายหุ้นจะได้กินส่วนต่างราคาที่เปลี่ยนไป หากซื้อหุ้นมาถูกและขายหุ้นแพงกว่า

อนุพันธ์อย่างอ็อปชั่น สามารถทำงานเพื่อเก็งกำไรโดยมีราคาหุ้นอ้างอิงได้ แต่จะเห็นว่าอนุพันธ์เหมือนข้อตกลงเสริมที่ซื้อเพิ่มมา หลัก ๆ จุดประสงค์ที่แท้จริงเพื่อควบคุมความเสี่ยงของราคาหุ้น ทำให้ซื้อหรือขายหุ้นตามราคาที่ต้องการได้เมื่อเวลาผ่านไป ถ้าไม่ได้ราคาที่ต้องการก็ไม่ต้องใช้สิทธิ โดยการซื้อข้อตกลงเสริมหรือออปชั่นนี้ จ่ายเงินค่าพรีเมี่ยมให้ได้สิทธิกำหนดราคาสำหรับปริมาณหุ้นที่แน่นอน ณ จุดเวลาเฉพาะ และจากนั้นก็ต้องมีการชำระค่าหุ้นแยกไปอีกตามที่ตกลงไว้ในออปชั่น

สำหรับอ็อปชั่นนั้น หากสนใจลงทุน จะต้องเปิดบัญชีแยกจากบัญชีหุ้น เพราะตลาดที่ทำการซื้อขายไม่ใช่ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) แต่เป็นที่ตลาดอนุพันธ์ (TFEX)

ในส่วนของสัญญาซื้อขายส่วนต่าง (CDF) รูปแบบการซื้อขายนั้นคล้ายหุ้นมาก เป็นลักษณะซื้อมาขายไป ซื้อถูกขายแพง แต่ต่างกันตรงที่ว่าเหมาะกับการเก็งกำไร เพราะว่า CDF ไม่ได้ให้สิทธิ์ครอบครองสินทรัพย์ มีแค่สิทธิ์ที่จะรับส่วนต่างของราคาเท่านั้น

เครื่องมือการเทรดอนุพันธ์

สิ่งที่ใช้เป็นเครื่องมือในการเทรดนี้ ไม่ใช่อุปกรณ์ใด ๆ ที่จับต้องได้ แต่หมายถึงเครื่องมือทางเทคนิคต่าง ๆ ในแอปพลิเคชันของนักเทรด หรือบนแพลตฟอร์มการเทรด สามารถแบ่งเป็นเครื่องมือในกลุ่มเทคนิคการอ่านกราฟ เทคนิคการบริหารเงิน และเทคนิคความเข้าใจพฤติกรรมของตลาดในทางจิตวิทยา

เทคนิคการอ่านกราฟ

• การวิเคราะห์ปริมาณซื้อขาย (Volumn Analysis) เป็นการใช้ทฤษฎีดุลยภาพของปริมาณซื้อขายเพื่อยืนยันการ Breakout ของราคา โดยสังเกตว่าเส้นกราฟสัมพันธ์กันการปรับระดับราคา โดยมีปริมาณการเปิดสัญญาซื้อมากกว่าระดับปกติในขณะที่ราคาขยับขึ้น เป็นการยืนยันสัญญาณขาขึ้น หรือเปิดสัญญาน้อยกว่าปกติในขณะที่ราคาขยับลง เป็นสัญญาณขาลง ทั้งนี้อาจจะสังเกตด้วยว่าระดับราคากระทบกับแนวต้านหรือแนวรับอยู่หรือไม่ เพราะถ้าระดับราคาแตะแนวรับและแนวต้าน แต่ปริมาณการซื้อขายไม่สูง ก็แสดงว่าราคาน่าจะแกว่งตัวขึ้นลงในช่วงเดิม อาจจะกลับตัวและเด้งตัวในกรอบราคา ไม่ควรเก็งกำไรว่าราคาสินทรัพย์อ้างอิงจะทะลุแนวต้านแนวรับไปได้ ไม่ว่าจะใช้ฟิวเจอร์ส อ็อปชั่น หรือ CDF ก็ตาม

• การวิเคราะห์ราคาและจังหวะซื้อขายด้วยฟีโบนัชชี (Fibonacci Trading) ใช้เครื่องมือชื่อฟิโบนัชชีนี้ในการวิเคราะห์หาจุดกลับตัวของกราฟราคา โดยเครื่องมือนี้เป็นเส้นกราฟแสดงสัดส่วนแบ่งพื้นที่ซึ่งคาดว่าราคาจะมีการกลับตัวไปมา มีเส้นกราฟที่เป็นแนวรับแนวต้านด้วย ซึ่งจะกลายมาเป็นจุดที่คุณเอาเป็นเป้า พอถึงแนวรับหรือแนวต้านก็จะปิดสัญญาเพื่อทำกำไร

• จับแนวโน้มและมีเป้าหมายในการทำกำไร เป็นการใช้เทคนิคดูแนวโน้มของราคา โดยตีเส้นกราฟช่วย ดูทิศทางของกราฟ จะทำให้รู้ว่ากำลังเจอกับตลาดขาขึ้นหรือขาลง ควรมีเป้าหมายในการทำกำไรอยู่ในใจ โดยอาจจะเป็นตัวเลขที่แน่นอน หรือใช้แนวรับแนวต้านเพื่อเป็นเป้าหมาย

• ดูสัญญาณจากประเภทกราฟเทคนิค และรูปแบบราคาที่ปรับเปลี่ยนไปมา (Chart Analysis)  เบื้องต้นให้เปลี่ยนการแสดงผลราคา จากแบบเส้นกราฟปกติแสดงราคาอ้างอิง เป็นกราฟแท่งเทียนที่นำเสนอราคาเปิดและปิด สูงสุดและต่ำสุด ในแต่ละ Time Frame ซึ่งสามารถให้ข้อมูลแรงยื้อกันระหว่างผู้ซื้อและขายจากความยาวและลักษณะของแท่งเทียน 

หรืออาจเลือกแสดงผลเป็นกราฟแท่งเทียนแบบเฮคิงอะชิ (Heikin-Ashi) ที่นำราคาเปิดและปิดของวันก่อนมาคำนวณถ่วงน้ำหนักกับราคาเปิดและปิด สูงสุดและต่ำสุด ของวันถัดไปซึ่งทำให้กราฟเฮคิงอะชิ มีความเกลี่ยเฉลี่ยนำเสนอแนวโน้มราคาได้ชัดเจนกว่าว่าราคาเป็นขาขึ้นหรือลง มีสีแต่ละแท่งนำเสนอแสดงแนวโน้มที่ชัดเจน นำไปใช้กับเครื่องมือยืนยันแนวโน้มอื่น ๆ ได้สะดวก

นอกจากประเภทกราฟเทคนิคที่ใช้แล้ว การปรับเปลี่ยนไปมาของกราฟเทคนิคจะมีรูปแบบบางอย่างที่ซ้ำ ๆ ไปมา จนมีผู้พัฒนาความรู้เรื่องรูปแบบที่อาจเกิดขึ้นและนำมาสรุปโยงไปถึงพฤติกรรมต่าง ๆ ของนักลงทุนที่ส่วนใหญ่แล้วมักดำเนินไปในรูปแบบเดิม ๆ เช่นกันตามหลักจิตวิทยา 

เทคนิคการบริหารเงิน

• การควบคุมเกมการเงินใน TFEX โดยหลัก ๆ คือการคำนึงถึง

• ระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ พิจารณาจากขนาดหน่วยการลงทุน

• การเลือกลงทุนในจังหวะที่ทำกำไรได้แน่นอน หรือทำกำไรได้มากกว่าขาดทุน โดยใช้เครื่องมือทางเทคนิคอย่างกราฟเทคนิคช่วยในการจับจังหวะ

• การบริหารเงินลงทุนให้เพียงพอสำหรับ Margin หรือเงินประกันที่โบรกเกอร์จะกันไว้ ควรจะเผื่อมูลค่าของเงินลงทุนสำหรับความผันผวนที่ทำให้ Spread หรือช่วงของความต่างราคาซื้อและขายกว้างขึ้นซึ่งทางโบรกเกอร์มักเรียกเงินประกันเพิ่ม หากมีไม่เพียงพอเพราะเปิดสัญญามากเกินไป จะถูกบังคับปิดบัญชีได้ 

• ตั้งจุด Stop Loss ทุกครั้งในการซื้อขาย

• การซื้อขายแบบ Tradetory เน้นการสร้างความมั่งคั่ง มีแผนระยะยาวสำหรับการลงทุน ทุ่มเทเวลาโดยศึกษาเพิ่มเติมเพื่อสร้างให้ตนเองมีจังหวะการเข้าออกเพื่อทำกำไร ควบคุมเกมการเงินสม่ำเสมอ อยู่กับตลาดเป็นกิจวัตรจนทราบภาพใหญ่และทิศทางของตลาดก่อนเข้าเทรด

เทคนิคการลดความเสี่ยงในการเทรดอนุพันธ์

• นักเทรดในตลาดอนุพันธ์ที่เป็นมืออาชีพ เข้าใจความรู้พื้นฐานที่จำเป็นในการเทรดสม่ำเสมอ หารูปแบบการเทรดที่ตนเองมั่นใจเพื่อทำการเทรดเป็นระบบ บริหารการเงินให้อยู่ในสัดส่วนที่เหมาะสม ไม่เทรดตามอารมณ์แต่ควรใช้การวิเคราะห์กราฟทางเทคนิคช่วย เข้าใจการปรับพอร์ตให้สมดุล บริหารความเสี่ยงด้วยการยอมปิดสัญญาขาดทุนบ้าง มีการกระจายความเสี่ยงในการลงทุน และไม่หมกมุ่นเกินไปเพราะถ้าหากไม่พักผ่อนหรือจดจ่อมากเกินไปจะมีความถี่ในการเทรดสูงซึ่งมักทำกำไรไม่คุ้มกับเวลาที่เสียไป 

• ซื้อขายอนุพันธ์ในรูปแบบกองทุนอนุพันธ์ เครื่องมือหนึ่งในการบริหารความเสี่ยงในตลาดที่มีความไม่แน่นอน แทนที่จะเลือกลงทุนในอนุพันธ์หนึ่ง ผู้ลงทุนเพื่อลดความเสี่ยงลงก็อาจจะหันไปซื้อกองทุนที่มีพอร์ตเน้นการลงทุนในสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่องสูง ลงทุนในหุ้นและตราสารอนุพันธ์ หรือว่าควบรวมทั้งการลงทุนเอง ยอมรับความเสี่ยงเอง แต่กระจายความเสี่ยงด้วยการแบ่งเงินไปลงทุนในกองทุนอนุพันธ์ที่ให้ผลประโยชน์ที่สม่ำเสมอและแน่นอนกว่า

• เกาะกระแสเทรดอนุพันธ์ ระลึกอยู่เสมอที่จะไม่ทำสิ่งที่แปลก ๆ ขัดกันแนวโน้มของตลาด เพราะการลงทุนนั้นเป็นไปตามทิศทางอุปสงค์และอุปทาน หากทำสิ่งที่ขัดกับตลาด ก็มีโอกาสสูงที่จะไม่ได้ผลลัพธ์การลงทุนที่คาดหวังหรือขาดทุน ข้อสำคัญไม่ใช่การมีพฤติกรรมแหวกแนว แต่นักลงทุนต้องใส่ใจหาสัญญาณการเปลี่ยนแปลงแนวโน้มราคาของสินทรัพย์อ้างอิง และจังหวะที่ตลาดยืนยันสักระยะหนึ่งแล้วว่าราคาของสินทรัพย์กำลังเปลี่ยนไปอย่างที่เชื่อมั่น จึงทำการเข้าลงทุนคือเปิดหรือปิดสัญญา

ในตลาดอนุพันธ์มีสินค้าอะไรบ้าง

1. SET50 Index Futures

2. SET50 Index Options

3. Single Stock Futures

4. Sector Index Futures

5. Gold Online Futures

6. Gold Futures (10 Baht และ 50 Baht)

7. Gold-D

8. Silver Online Futures

9. Japanese Rubber Futures

10. Rubber Futures (RSS3D Futures เเละ RSS3 Futures)

11. USD Futures

12. Interest Rate Futures

บนเว็บไซต์ทางการของตลาดอนุพันธ์ ได้กล่าวถึงรายละเอียดของสินค้าแต่ละชนิดไว้แล้ว คุณสามารถคลิกไปตรวจสอบสินค้าที่สนใจ และหาข้อมูลก่อนเริ่มต้นการเทรดได้

จะเทรดอนุพันธ์ ต้องทำยังไง

การเทรดอนุพันธ์นั้นสามารถ “ขายก่อนซื้อ” หรือ “ซื้อก่อนขาย” ก็ได้ จึงสามารถทำกำไรได้ทั้งตลาดขาขึ้นและขาลง ผู้คนที่ลงทุนในอนุพันธ์นั้นมักจะเป็นผู้ที่ยอมรับความเสี่ยงสูงเพื่อแลกกับผลตอบแทนจำนวนมากได้ โดยเงินลงทุนที่ต้องการไม่สูงนักก็สามารถเริ่มต้นได้

ถ้าเป็น CDF เมื่อคุณเปิดบัญชีอนุพันธ์กับโบรกเกอร์แล้วก็เทรดได้ทันที ตรงส่วนนี้ไม่ได้ผ่าน TFEX แต่ถ้าหากเป็นการเทรดอนุพันธ์ซึ่งเป็นที่นิยมและยอมรับขององค์กรกำกับดูแลในประเทศไทยคือฟิวเจอร์ หรือออปชั่น จะต้องเปิดบัญชีกับ TFEX ทั้งนี้จะต้องเข้าใจประเด็นต่อไปนี้

• Mark to Market คือการคำนวณกำไรขาดทุนที่จะเกิดขึ้นเมื่อสิ้นวัน เมื่อมีกำไรจะมีการเรียกเก็บเงินประกันที่เพิ่มขึ้น หากขาดทุนเงินประกันจะลดลง โดยการเพิ่มขึ้นหรือลดลงของเงินประกันที่ต้องวางจะขึ้นอยู่กับสัดส่วนของกำไรหรือขาดทุนนั่นเอง นักลงทุนมีหน้าที่ติดตามและดูแลให้ในบัญชีมีเงินประกันที่เพียงพอทุกสิ้นวันหลังตลาดปิด

• ราคาที่ใช้ชำระวันสุดท้าย (Final Settlement Price) มาจากการชำระราคาในกรณีที่สัญญาถูกปิดวันสุดท้าย เช่น ถ้าเป็น SET 50 Index Futures จะคำนวณจากค่าดัชนี SET50 ในช่วง 15 นาทีสุดท้าย บวกค่าดัชนีราคาปิดของวันนั้น โดยตัดค่าที่มากที่สุด 3 ค่า และค่าที่น้อยที่ที่สุด 3 ค่าออก และใช้ค่าทศนิยม 2 ตำแหน่ง นักลงทุนควรตรวจสอบราคาสินค้าอ้างอิงอยู่เสมอ ดูการคำนวณราคาที่ใช้ชำระวันสุดท้ายตามแต่ลักษณะสัญญาของสินค้าอ้างอิง

เปิดบัญชีกับโบรกเกอร์

ในประเทศไทยโบรกเกอร์อย่างเป็นทางการเพื่อเทรดฟิวเจอร์ หรือออปชั่นนั้นคือ TFEX แต่คนที่สนใจจะเทรดอนุพันธ์ต่าง ๆ ในต่างประเทศควรศึกษาโบรกเกอร์ที่่ให้บริการว่าเป็นการบริการในลักษณะเข้าข่ายเป็นการครอบครองข้อตกลงหรือสิทธิที่ผูกกับราคาอ้างอิงของสินทรัพย์ในลักษณะที่ต้องกำหนดปริมาณ ราคา และวันส่งมอบที่แน่นอน หรือเป็นสัญญาที่เลือกลงทุนได้ทั้งตลาดขาขึ้นและลงเช่นกัน แต่ใช้จุดเปิดตำแหน่งสัญญาซื้อหรือขายเพื่อเปรียบเทียบทำกำไรกับราคาปัจจุบันของสินทรัพย์อ้างอิง ซึ่งในลักษณะสัญญาอนุพันธ์แบบหลังนั้นจะอยู่ในกลุ่ม CDF ซึ่งทาง TFEX ไม่ได้เป็นผู้ดำเนินการ จะต้องหาโบรกเกอร์ที่มีบริการ CDF เพื่อเปิดบัญชีการลงทุน

วางเงินหลักประกันก่อนส่งคำสั่งซื้อหรือขาย

กรณีของฟิวเจอร์ส เงินประกันหรือ Margin จะถูกเรียกเก็บตามขนาดของการลงทุนที่ขายก่อนซื้อหรือซื้อก่อนขาย โดยมีปัจจัยที่ทำให้จำนวนเงินประกันปรับเปลี่ยน คือมูลค่ากำไรหรือขาดทุนที่นักลงทุนเผชิญ โดยในตลาด TFEX นั้นจะมีการคำนวณเงินประกันเมื่อสิ้นวัน ทุกวัน หากพบว่าเงินประกันลดต่ำกว่าระดับหลักประกันขั้นต่ำ จะมีการบังคับปิดสถานะการลงทุนเพื่อป้องกันความเสียหายจากการเคลื่อนไหวของราคาอย่างรุนแรง

ก่อนการลงทุน คุณควรประมาณการเงินประกันที่จะใช้ก่อน ด้วยการติดตามราคาที่ปรับเปลี่ยนอย่างสม่ำเสมอ ทั้งนี้สำหรับตลาด TFEX จะเปิดทำการระหว่าง 9:15 - 03.00 น. ของวันถัดไปโดยประมาณ แต่เวลาซื้อขายออนไลน์ก็อาจจะปรับเปลี่ยนคลาดเคลื่อนลดหลั่นไปบ้างแล้วแต่ตัวสินค้าอ้างอิง แต่วันซื้อขายวันสุดท้าย ถูกกำหนดให้ช่วงเวลาซื้อขายในวันสุดท้ายสิ้นสุดลงในเวลา 16:30 น.

กรณีของอ็อปชั่น ผู้ซื้อไม่จำเป็นต้องวางเงินประกันขั้นต้นก่อนซื้ออ็อปชั่น เนื่องจากจ่ายค่า Premium ไปแล้ว และลักษณะของอ็อปชั่นเป็นการเลือกใช้สิทธิ์ ไม่มีเรื่องของการบิดพลิ้วสัญญาอย่างที่สามารถเกิดกับฟิวเจอร์

ทั้งนี้กรณีการลงทุนใน CDF ก็เช่นกัน จะมีเงินที่ถูกกันไว้เป็นหลักประกันขั้นต้น ขณะที่นักลงทุนสามารถเปิดสัญญาซื้อขายไปได้เรื่อย ๆ ซึ่งในช่วงตลาดผันผวนหนัก ทางโบรกเกอร์อาจจะเรียกเงินประกันให้สูงขึ้นโดยไม่ต้องแจ้งล่วงหน้า เพราะแบบนั้นนักลงทุนควรเผื่อเหลือเผื่อขาดวางเงินเป็นหลักประกันที่พอเพียงไว้ด้วยในบัญชีซื้อขายอนุพันธ์เดียวกัน

เริ่มการเทรดอนุพันธ์

เทรดออนไลน์ 

เพียงเปิดบัญชีกับทาง TFEX หรือโบรกเกอร์ที่เป็นสมาชิกของตลาดอนุพันธ์ให้บริการโดยเชื่อมโยงกับตลาด TFEX ถ้าต้องการลงทุนในฟิวเจอร์สและอ็อปชั่น โดยนักลงทุนต้องมีเอกสารประกอบการขอเปิดบัญชี เป็นสำเนาสมุดบัญชีธนาคารย้อนหลังอย่างน้อย 3 เดือน โดยมีเงินคงเหลือในบัญชีมากกว่า 20,000 บาท หรือตามแต่โบรกเกอร์เห็นสมควร หลังจากนั้นก็สามารถส่งคำสั่งเปิดสัญญาซื้อหรือขายได้ ตามแต่ความมั่นใจในทิศทางแนวโน้มราคาของสินค้าอ้างอิง

หรือกรณีซื้อขายผ่านโบรกเกอร์ที่มีผลิตภัณฑ์ CDF ให้บริการ สามารถเปิดบัญชีได้โดยวางเงินขั้นต่ำตามแต่ทางโบรกเกอร์กำหนด ซึ่งเป็นเงินจำนวนที่น้อยกว่าการเทรดฟิวเจอร์และออปชั่นกับทาง TFEX มาก ในบางโบรกเกอร์นั้น เงินเพียงหลักร้อยก็สามารถเปิดบัญชีและเข้าลงทุนในอนุพันธ์ CDF เงินตราระหว่างประเทศหรือ Forex ได้

เทรดผ่านผู้แนะนำการลงทุน

สำหรับ TFEX หรือโบรกเกอร์ใหญ่ ๆ จะมีบริการผู้แนะนำการลงทุน (หรือเรียกว่า มาร์เก็ตติ้ง) คอยดูแลและให้คำปรึกษาลูกค้าอยู่ เป็นสิทธิ์ของลูกค้าที่จะติดต่อขอคำแนะนำจากผู้แนะนำการลงทุน และสั่งให้ดำเนินการเทรดตามที่ต้องการให้ผ่านทางโทรศัพท์ แต่ผู้แนะนำการลงทุนไม่มีอำนาจดำเนินการตัดสินใจแทน การตัดสินใจจะต้องมาจากลูกค้าเป็นสำคัญ ขณะที่กรณีของโบรกเกอร์อื่น อาจไม่มีการให้บริการเทรดผ่านผู้แนะนำการลงทุน 

ปิดสถานะการเทรด

ทำได้ง่ายดายมาก ในตลาด TFEX เพียงแค่ส่งคำสั่งสถานะตรงกันข้าม เช่นเปิดสัญญาซื้อเรียกว่าการ Long อย่าง Open Long S50J22 ไว้ ก็ทำการปิดสัญญาณขายเรียกว่า Short อย่าง Close Short S50J22 ทั้งนี้นักลงทุนจะเป็นว่าสัญญานั้นเป็นรหัส ควรจะต้องมีความเข้าใจการอ่านรหัสอย่างถูกต้อง โดย S50 คือ SET50 Index Futures และ J คือเดือนเมษายน ส่วนเลขห้อยท้ายคือปีที่หมดอายุสัญญา อย่างที่ยกมานี้สัญญาหมดอายุเดือนเมษายน 2022

ส่วนการลงทุน CDF เพียงส่งคำสั่งปิดสถานะสัญญาที่เปิดไว้ในตำแหน่งขาขึ้น (Buy) หรือขาลง (Sell) ก็เพียงพอแล้ว

รับเงินเข้าบัญชี

ปกติบัญชีเทรดอนุพันธ์ในตลาด TFEX หรือโบรกเกอร์ที่เป็นสมาชิกกับ TFEX ถ้าเป็นกรณีของ Cash Balance จะมีวงเงิน T+2 นั่นคือเมื่อดำเนินการปิดสัญญาแล้ว เงินจะเข้าบัญชีใน 2 วันทำการ อย่างปิดสัญญาซื้อขายในวันจันทร์ จะได้รับเงินเข้าบัญชีในวันพุธ

กรณีลงทุนใน CDF ปกติแล้วจะได้เงินทันทีหลังการปิดสัญญา

มีอะไรที่ต้องระวังบ้าง

สภาพคล่อง

ฟิวเจอร์และออปชั่นที่มีเดือนส่งมอบต่างกันมักจะมีสภาพคล่องต่างกัน สภาพคล่องนั้นจะส่งผลต่อราคาและความยากง่ายในการปิดสถานะสัญญา ยิ่งสัญญาใกล้ถึงวันส่งมอบก็จะมีสถาพคล่องที่สูงและปิดได้ง่าย

ทิศทางของตลาด

มีส่วนในการกำหนดกลยุทธ์ลงทุน โดยกลยุทธ์มีได้ทั้งกลยุทธ์ตลาดขาขึ้นเมื่อผู้ลงทุนคาดว่าสินทรัพย์อ้างอิงมีราคาเพิ่มขึ้น และกลยุทธ์ตลาดขาลง เมื่อผู้ลงทุนคาดว่าสินทรัพย์อ้างอิงมีราคาลดลง ถ้าหากคาดการณ์ถูกต้องจะได้กำไรไม่จำกัด กรณีเป็นการขายฟิวเจอร์ส หรือการซื้อ Put ออปชั่น แต่กรณีของการขาย Call ออปชั่น จะได้รับกำไรจำกัดตามแต่ค่า Premium ที่รับมา ทว่าถ้าคาดการณ์ผิด ก็จะทำให้การซื้อฟิวเจอร์ส และขายพุทออปชัน พบกับการขาดทุนไม่จำกัด ยกเว้นแต่การซื้อคอลออปชันที่จะขาดทุนจำกัดแค่ค่า Premium ที่ชำระไปแล้ว

การคำนวณเงินประกันกับ Leverage

อัตราหลักประกันที่โบรกเกอร์จะเรียกเก็บจากผู้ลงทุนฟิวเจอร์ส กรณีบุคคลทั่วไปกำหนด 1.9 เท่าของมูลค่าสัญญา และนักลงทุนสถาบัน 1.35 เท่า ต้องวางเงินประกันก่อนซื้อขาย ผู้ลงทุนทั่วไปจะวางเงินกับโบรกเกอร์ก่อนส่งคำสั่งซื้อขายฟิวเจอร์ส หลังจากนั้นโบรกเกอร์ก็จะทำหน้าที่รวบรวมเงินหลักประกันของลูกค้ามาให้สำนักหักบัญชีอีกต่อ ผู้ลงทุนควรตรวจสอบกำไรหรือขาดทุนเมื่อสิ้นวันสม่ำเสมอ และปรับยอดเงินในบัญชีลงทุนให้มีหลักประกันที่ยืดหยุ่นต่อการปรับเปลี่ยนการเรียกเงินประกันเพิ่ม

หากอยากรู้ว่า Leverage คืออะไร ทำงานอย่างไร อ่านต่อที่นี่

กรณี CDF การวางหลักประกันนั้นเป็นไปตามแต่มูลค่าการลงทุน และสินทรัพย์อ้างอิงในการลงทุน โดยอัตราแตกต่างกันไปในแต่ละโบรกเกอร์ แต่ใช้เงินน้อยกว่าการลงทุนในฟิวเจอร์ 

อ็อปชั่น ย้ำอีกครั้งว่าไม่มีการเรียกวางเงินประกัน เพราะเป็นเอกสารการให้สิทธิ์ที่เลือกไม่ใช้สิทธิ์ได้ ไม่มีการบิดพลิ้วสัญญา