พันธบัตรรัฐบาลคืออะไร เรื่องที่นักลงทุนมือใหม่ต้องรู้

เมื่อกล่าวถึงการลงทุนแบบดั้งเดิม มีตัวเลือกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการซื้อหุ้นของกิจการ การลงทุนในกองทุนรวม และที่ขาดไปไม่ได้คือการลงทุนในพันธบัตรรัฐบาล

หลายท่านอาจเคยได้ยินว่า การซื้อพันธบัตรรัฐบาล ก็เสมือนการให้รัฐบาลของประเทศกู้เงิน เพื่อใช้ในกิจกรรมทางการเงินของรัฐบาลกลับสู่ประชาชนของประเทศ และรายได้ที่เกิดขึ้นระหว่างทางของกิจกรรมนั้น รัฐบาลก็จ่ายให้ประชาชนผู้ถือหน่วยลงทุนในรูปแบบของดอกเบี้ยตามที่ระบุไว้ในหนังสือชี้ชวนของการออกพันธบัตรรัฐบาลแต่ละรุ่น ๆ

พันธบัตรรัฐบาลคือการลงทุนแบบใด

พันธบัตรรัฐบาลเป็นตราสารหนี้ประเภทหนึ่งที่ออกโดยรัฐบาลเพื่อระดมทุน มักใช้เป็นเงินทุนสำหรับโครงการโครงสร้างพื้นฐานหรือรายจ่ายสาธารณะอื่นๆ ในบทความนี้ เราจะอธิบายทุกสิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้เกี่ยวกับพันธบัตรรัฐบาล รวมถึงวิธีการทำงานของพันธบัตรและเหตุผลที่เป็นตัวเลือกการลงทุนยอดนิยม

รัฐระดมเงินจากประชาชนผ่านการออกพันธบัตรรัฐบาล

พันธบัตรรัฐบาลทำงานในลักษณะเดียวกันกับหุ้นกู้ของบริษัทเอกชน ซึ่งทั้ง 2 องค์กร มีความจำเป็นต้องการ “เงินทุน” เพิ่ม เพื่อดำเนินการตามแผนงานที่วางไว้

ในด้านของพันธบัตรรัฐบาล คือการที่รัฐบาลขอยืมเงินจากประชาชนทั่วไปมาใช้ในกิจกรรมการบริหารของรัฐ ตามแต่วัตถุประสงค์ของการออกพันธบัตรตามแต่ละครั้ง โดยกำหนดรอบการจ่ายดอกเบี้ยพร้อมเงื่อนไขการจ่ายดอกเบี้ยไว้ให้ทราบ ณ ช่วงเวลาประกาศขาย

ตัวอย่างของพันธบัตรรัฐบาลประเทศไทย

เมื่อเร็ว ๆ นี้ ธนาคารแห่งประเทศไทยได้ออกจำหน่าย “พันธบัตรออมทรัพย์รุ่นออมไปด้วยกัน บนวอลเล็ต สบม. ของกระทรวงการคลัง” ซึ่งประชาชนสามารถซื้อได้ผ่านแอปพลิเคชั่นเป๋าตัง มีอายุถือครอง 5 ปีและ 10 ปี โดยจะได้รับดอกเบี้ย (หรือเงินปันผล ในกรณีของหุ้นกู้) แบบขั้นบันได ดังข้อมูลในตารางต่อไปนี้

ที่มาภาพ: หนังสือชี้ชวนพันธบัตรออมทรัพย์รุ่นออมไปด้วยกัน บนวอลเล็ต สบม. ของกระทรวงการคลัง

ทั้งนี้ทั้งนั้น รายได้จากดอกเบี้ยหรือเงินปันผลนี้ ในฐานะผู้ลงทุนจะต้องชำระภาษีหัก ณ ที่จ่าย 10% เช่นเดียวกับการรับเงินปันผลจากหุ้นกู้ ดังนั้น ขอให้คุณวางแผนบริหารจัดการเงินให้ดีก่อนตัดสินใจซื้อพันธบัตรรัฐบาล

ลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลดีไหม

เช่นเดียวกับการลงทุนใด ๆ ย่อมมีข้อดี ข้อเสียในตัวมันเอง พันธบัตรรัฐบาลก็เช่นกัน บางครั้งอาจตอบโจทย์การลงทุนของคนหนึ่ง แต่อาจจะไม่เป็นเช่นนั้นสำหรับอีกคน เราลองมาดูกันว่า ในการลงทุนใในพันธบัตรรัฐบาลนั้นมีข้อดี ข้อเสีย อย่างไรบ้าง แล้วจะจัดสรรให้รับกับสถานการณ์ของตนเองได้เช่นไร

มีเหตุผล 2-3 ประการที่คุณอาจพิจารณาลงทุนในพันธบัตรรัฐบาล ประการแรก การลงทุนในพันธบัตรรัฐบาล เท่ากับการให้รัฐบาลกู้เงิน ซึ่งลูกหนี้อย่างรัฐบาลมีความเสี่ยงต่ำที่จะประสบปัญหาการเงินจนไม่สามารถจ่ายคืนเงินต้นได้

อีกประการหนึ่งคือ ด้วยความที่ลูกหนี้เป็นรัฐบาล ย่อมีความน่าเชื่อถือมากกว่าเอกชนที่ออกหุ้นกู้ ดังนั้น คุณจึงมีแนวโน้มที่ได้รับการจ่ายปันผลที่ตรงเวลาในอัตราที่กำหนด

อีกเหตุผลหนึ่งในการลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลคือพวกเขาเสนออัตราผลตอบแทนคงที่ ต่างจากหุ้นหรือหลักทรัพย์อื่นๆ ที่มีมูลค่าผันผวนอย่างกว้างขวาง พันธบัตรรัฐบาลมีอัตราการจ่ายดอกเบี้ยที่รับประกันได้ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการวางแผนเพื่อเป้าหมายทางการเงินในระยะยาว เช่น การเกษียณอายุ

อีกข้อดีอย่างหนึ่ง ของการถือครองพันธบัตรรัฐบาลคือ พันธบัตรรัฐบาลสามารถเป็นเครื่องมือในการกระจายความเสี่ยงให้กับนักลงทุนได้ การรวมพันธบัตรรัฐบาลไว้ในพอร์ตการลงทุน นักลงทุนสามารถลดความเสี่ยงโดยรวมในขณะที่ยังคงได้รับผลตอบแทนตามที่ต้องการ

อย่างไรก็ตาม พันธบัตรรัฐบาลมักให้ผลตอบแทนต่ำกว่าการลงทุนประเภทอื่น เช่น หุ้น กองทุนรวม คริปโตเคอร์เรนซี่ ดังนั้น หากคุณต้องการเพิ่มรายได้ให้สูงสุด พันธบัตรรัฐบาลอาจไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุด

สิ่งที่ควรทราบอีกประการหนึ่งคือ พันธบัตรรัฐบาลมักมีระยะเวลานานกว่าการลงทุนประเภทอื่น ซึ่งหมายความว่าคุณอาจต้องผูกมัดเงินเป็นเวลานาน หากคุณมีแผนจะใช้เงินก้อนใหญ่ในช่วงเวลาอันใกล้นี้ การซื้อพันธบัตรรัฐบาลอาจทำให้เสียโอกาสได้ อย่างไรก็ตาม นี่ยังหมายความว่าคุณสามารถล็อกอัตราดอกเบี้ยที่ค่อนข้างสูงตลอดอายุของพันธบัตรได้

ท้ายที่สุด การลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลจะเหมาะกับคุณหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับเป้าหมายทางการเงินของแต่ละบุคคลและการยอมรับความเสี่ยง หากคุณกำลังมองหาการลงทุนที่ปลอดภัยและให้ผลตอบแทนเพียงเล็กน้อย พันธบัตรรัฐบาลอาจเป็นทางเลือกที่ดี แต่หากคุณต้องการเพิ่มศักยภาพในการสร้างรายได้ให้สูงสุด คุณอาจต้องมองหาที่อื่น

หุ้น VS พันธบัตรรัฐบาล อะไรดีกว่ากัน

หากการซื้อหุ้นคือรูปแบบการลงทุนที่คุณรู้จักเป้นอันดับต้น ๆ และเริ่มมมองหาช่องทางการลงทุนในหุ้น แต่ก็ยังไม่ทราบว่าควรจะลงทุนในหุ้นอะไรดี จึงเป็นการยากที่จะมานั่งวิเคราะห์งบการเงิน หรือติดตามข่าวสารของการเปลี่ยนแปลงในวงการเศรษฐกิจที่คุณก็ไม่ทราบเช่นกันว่าข่าวไหน ส่งผลกระทบต่อหุ้นที่สนใจในด้านใด จึงไม่ทราบว่าหุ้นตัวไหนดีที่น่าซื้อ

หากแต่การซื้อพันบัตรออมทรัพย์หรือพันธบัตรรัฐบาล คุณทราบแน่นอนว่าลูกหนี้ในอนาคตของคุณที่เป็นรัฐบาลนั้น มีความน่าเชื่อถืออย่างไร จะระดมเงินทุนจากการลงทุนพันธบัตรรัฐบาลในแต่ละรุ่น ๆ ไปใช้เพื่อทำอะไร ดังนั้น กรอบแนวคิดของการลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลอาจจะจำกัดได้ง่ายกว่า และไม่เป้นเรื่องหนักหนาของผู้ที่เริ่มต้นลงทุนจนเกินไป

ในโลกแห่งการลงทุน มีตัวเลือกการลงทุนมากมาย และอาจเป็นเรื่องยากที่จะทราบว่าตัวเลือกใดดีที่สุดสำหรับคุณ สองตัวเลือกที่นิยมมากที่สุดคือหุ้นและพันธบัตรรัฐบาล แต่อันไหนดีกว่ากัน

ขึ้นอยู่กับเป้าหมายและสถานการณ์ของคุณโดยแท้จริง หากคุณมองหาความมั่นคงเป็นอันดับแรก ๆ  พันธบัตรรัฐบาลอาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่าหุ้น เนื่องจากตัวพันธบัตรรัฐบาลมีแนวโน้มที่จะผันผวนน้อยกว่าหุ้น ดังนั้นคุณจึงมีโอกาสน้อยที่จะเห็นความผันผวนครั้งใหญ่ในการลงทุน

ในทางกลับกัน หากคุณกำลังมองหาการเติบโต หุ้นอาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่า เพราะมีศักยภาพในการสร้างผลตอบแทนมากกว่าพันธบัตรรัฐบาล แม้ว่าจะมีความเสี่ยงมากกว่าก็ตาม

ในท้ายที่สุด การตัดสินใจเลือกสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับคุณขึ้นอยู่กับคุณ หากคุณไม่แน่ใจ ควรปรึกษากับที่ปรึกษาทางการเงินที่สามารถช่วยคุณหาตัวเลือกที่เหมาะสมกับสถานการณ์ของคุณได้เสมอ

บทส่งท้าย

พันธบัตรรัฐบาลเป็นการลงทุนที่ปลอดภัยเนื่องจากได้รับการสนับสนุนจากความเชื่อมั่นและเครดิตของรัฐบาลที่ออกโดยสมบูรณ์ ซึ่งหมายความว่ารัฐบาลสัญญาว่าจะชำระคืนเงินต้นพร้อมดอกเบี้ยให้แก่ผู้ถือพันธบัตร พันธบัตรรัฐบาลมีแนวโน้มที่จะผันผวนน้อยกว่าการลงทุนประเภทอื่น ซึ่งสามารถให้ความอุ่นใจแก่นักลงทุนที่มองหาความมั่นคง

หากคุณสนใจในการลงทุนในพันธบัตรรัฐบาล ขอให้ติดตามประกาศจากเว็บไซต์ทางการของธนาคารแห่งประเทศไทย และศึกษาถึงความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องก่อนตัดสินใจซื้อทุกครั้ง